Batuhan Dönertaş / Şahsi
Milletlerarası Espor Federasyonu (IESF), Eğitim ve Gençlik Komitesi Yöneticisi Serhat Bekdemir ile dijital oyun yerküresi ve e-sporun Türkiye ve yerküredeki konumu hakkında röportaj gerçekleştirdik. E-spor ve dijital oyun yerküresine yönelik merak edilenleri cevapladığımız kişisel röportajımız yayında…
Öncelikle yeni hizmetiniz için tebrik etmek istiyorum. Milletlerarası Espor Federasyonu (IESF), Eğitim ve Gençlik Encümeni Yöneticisi oldunuz. Yeni vazifenize geçmeden evvel, buraya gelene kadar başardığınız işlerden bahsedelim istiyorum. Bahçeşehir’de ve Crytek firmasında yaptıklarınızdan bahsedebilir misiniz?
Serhat Bekdemir: Teşekkür ederim. Bugün espor, son birkaç yıla sığan gelişmeler ve rakamların astronomik büyümesinden ötürü sıkça konuşuluyor. Benim maceramsa 90’ların ahir başladı. Memleketimizin bu sahada gelişmesi için yaptıklarımın yalnızca bir kısmından bahsetmek gerekirse, Türkiye’nin birinci espor kadrosu ve turnuva tertiplerinden, birinci TV yayın ve espor belgeseline, gayri resmi ulusal gruplarından, milletlerarası turnuvalarda yöneticiliğe kadar birçok meydanda çalışmalarım oldu.
Crytek’te umumi müdüriyet yaptığım periyotta, en iyi oyun teknolojileri üreten firmaydı ve Türkiye’ye gelmesi için uzun yıllar uğraş gösterdim. Devletimize yatırım yapmalarından sonra, 5 yıl boyunca nahiye ofislerini yönettim. Türkiye’de bir Crysis yapmak nasip olmadı lakin birinci kere tamamı Türkçe olan oyunların imalatında hizmet aldım. Oculus firmasını ikna edip Türkiye’ye getirdiğimiz VR teknolojisi ile Bahçeşehir Üniversitesi’nin de ekleriyle yerkürenin birinci üniversite VR laboratuvarını açtık.
Oyun üretimi ile ilgilenirken bu işin yalnızca müfredata bağlı eğitim ile mümkün olmadığını farkettik. Bu sahada başarılı olanların hikayelerine baktığımızda ise diploma ile değil, kendi öğrenme yetenekleri ile bir bölgelere geldiklerini gördük. Zira mekteplerde oyun koluna gençleri hazırlayacak yeni bir eğitim sistemi yoktu. Ben de yalnızca bu yüzden alternatif eğitim modellerine yöneldim ve daha evvel ODTÜ Teknokent, sonrasında BAU’da malumat birikimimle gençlere yardımcı olmaya çalıştım.
Bahçeşehir Espor markası altında yaptığımız çalışmalarla espor eğitimini müfredata sokup YÖK onaylı derslerin açılmasıyla tekrar bir birincisi başarmış olduk. Talebelerimizi de daima takip edip hem derslerinde, hem de sportif mealde başarılı kıldık. League of Legends oyununda bir Avrupa Şampiyonluğu elde ettik. Güzel noktalarla mektebi bitiren birinci mezunlarımız da dalın ileri firmalarında çalışmaya başladılar. Memleketler arası işbirliklerimiz, bizim Türkiye’de yaptıklarımızı yakından takip ediyordu. Twitch Student programıyla olan işbirliğimiz sayesinde BAU’da kurguladığıma misal bir modeli Amerika’nın saygın üniversitelerinden biri olan Berkeley’de tatbike soktular. Türkiye’den başlayıp Amerika’da bir üniversiteye model olan çok çokça pratik yoktur diye düşünüyorum.
Uzun devrandır oyun sanayisinin içindesiniz. Koronavirüs sürecinde oyun bölümü sizce nasıl bir noktaya geldi?
Serhat Bekdemir: Covid19 süreci bizim için inanılmaz bir süreç oldu. Sair kesimlerden dev firmalar finans düşüncesine girdi, beşerler konutlara kapandılar. Konutunda bilgisayarlarından ve mobil cihazlarından oyun oynamaya başlayanlar yüzünden kol daha evvel rastlanmamış nispetlerde büyüme gösterdi. Yüzde 80’i tahsil çağında olan 2.5 milyar oyuncu olduğunu biliyorduk, bu rakam yüzde 35 artış gösterirken oyun firmaları devleşti ve yılın birinci altı ayında sektörel büyüme geçen seneye orantıyla yüzde 63 oldu. 200 milyar dolarlık bir sanayiye gerçek süratle ilerliyoruz. Yalnızca ABD’de gayri tüm parti dallarını artta bırakmış olması tesadüf değil. Dijital oyunlar bugün global parti kolunun 1 numarası.
Türkiye e-spor ve oyun dalında, yerküreye kıyasla ne durumda? İlerleyen devirlerde kendi içimizde, kaliteli oyunlar geliştirebilir miyiz? Geliştirebilirsek ve buna gücümüz varsa sizce ne kadar vakit geçmesi gerekiyor ve akıllıca atlımlar neler olabilir?
Serhat Bekdemir: Türkiye için de kürsele misal büyüme rakamları kelam konusu. İlerleyen periyotları beklememize gerek yok. Şu anda yerli ve kaliteli oyunlar gerçekleştirebiliyoruz. Yakın hengamda gerçekleşen en büyük vaka Peak’in astronomik bir fiyata satışıyla bir arada devletimizden çıkan birinci unicorn (1 milyar doların üzerinde satış gösteren firma) olması. 10 yıl üzere kısa bir müddette herşeyin mümkün olduğunu, bu dala ehemmiyet verilmesi gerektiğini herkese gösterdi. Bu vukuattan sonra birçok olumlu haber, yeni kurulan stüdyolar, yatırım ve fonlama haberleri alıyoruz. En büyük kaynağı insan olan bu kesimde bizim kişimizin çok çokça potansiyeli olduğunu senelerce her ortamda konuştuk. Covid19 sürecindeki inanılmaz yükseliş her bölümden yatırımcıyı da bu işin içine çekmeye başladı. Yakın gelecekte birçok başarılı projeyi peş peşe göreceğimize eminim.
Yeni hizmetinizin başına gelirken bu süreç nasıl işledi, biraz bahseder misiniz?
Serhat Bekdemir: Espor eğitimi ile ilgili yaptığım çalışmalar memleketler arası arenada yakından takip ediliyordu. IESF ile on yıllara varan ilgilerimiz, gayri devlet federasyonlarıyla çalışmalarım da vardı. IESF yakın devranda değişime girdi ve bu ortamda global standartları oluşturacak çalışmalar yapmak istediklerini beyan ettiler. Gençlere yeni fırsatlar yaratacağına inandığım için bu vazifesi kabul ettim.
Yeni bir alan ve birinci başkanlık onuruna siz sahip oldunuz. Yeni hizmetinizle ilgili neler yapacağınıza dair malumat verebilir misiniz?
Serhat Bekdemir: Oyun ve espora ilgi duyan milyarlarca gençten bahsediyoruz. Biz dijital oyunların yararlarını bilsek de zararları ile bu devrana kadar ön planda oldu. Malumat eksikliğinden kaynaklanan, bu zararı olduğu düşünülen bahisleri nasıl yarara çevirebileceğimizi memleketler arası bir ekiple çalışacak ve hükümetlerle paylaşacağız. Evvel eğitim kurumlarını, sonra da aileleri, onlar için yeni olan bu yerküreye hazırlayıp gençlere yarar ve fırsat sağlayacak girişimlere odaklanacağız. Eğitimde fırsat eşitliğinin olmadığı bir yerkürede yaşıyoruz, Covid yüzünden global eğitim bölümünün tüm kasvetleri gün yüzüne çıktı. Dijitalleşme süreçlerinin tamamlayamamış, alternatif eğitim metodlarını uygulayamayan kurumların işi çok zorlaştı. Oluşturacağımız akademik ve idari konseyler ile espor eğitimininde standartları belirleyip üye üniversitelerimize sunacağız. Burs girişimlerimiz ile de yerkürenin en ücra bucaklarında bile olsalar yetenekli gençlere ulaşarak fırsat eşitliği sağlamayı hedefliyoruz. Milletlerarası Spor Federasyonu ve Memleketler arası Üniversite Sporları Federasyonu ile olan işbirliklerimizi de güçlendirerek devam edeceğiz. Bu ortamda çalışma yapmak isteyen eğitim gönüllülerine de kapımız açık.
Mütemadi e-spor konuşuyoruz. Oyuncuları ve oyunları ön planda tutuyoruz. Evet, sizin bulunduğunuz noktaya gelmek için neler yapmalıyız? Aslında bu soruda, hayatınızda yaptığınız doğruları ve yanlışları yani tecrübelerinizi merak ediyorum. Anlatabilir misiniz?
Serhat Bekdemir: Oyun dediğimiz hengam bizim üzere eski oyuncular ne düşünüyor biraz ondan bahsetmek isterim. Benim için oyun bir sanat formu; içinde görsel sanatları, müziği, dijital efektleri barındırıyor. Birçok sinemada ya da müziklerde göremeyeceğiniz kadar üst seviyede sanat yapılıyor oyunlarda. Birebir hengamda çok disiplinli bir bilim ortamı, yazılım teknolojileri, yapay zeka, donanım teknolojileri, yarı iletkenler işin içinde. Biri olmadan da gayrısı olmuyor, bu kadar karmaşık sistemler geliştirmek gerekiyor. Bir oyun espor oyunu olduktan sonra da işin içine spor giriyor, şampiyonalar, canlı yayınlar, maç günleri ve taraftarlarla korkunç bir heyecan ortamı var. Bunun coşkusuyla da benim üzere milyonlarca kişi aşkla, tutkuyla bu sahada çalışmalar yapıyor.
İnsan sevdiği işi yapmaya ve en iyisi olmaya çalışmalı. Yıllar boyunca bambaşka fırsatlar önüme çıksa da yalnızca sevdiğim işi yaptım. Tek bir meydanda değil, espor ve oyun yerküresinin her ortamında yeni bir şeyler öğrenerek yarar sağlamaya çalıştım. Şayet benden öbür kimseye yarar sağlamıyorsa o işi yapmamayı tercih ediyorum. İş yerküresi kusur kabul etmiyor lakin tekrarlanmayan günahları bir muallim olarak kabul edince, dersini almış olarak devam edebiliyorsun. Yanlışsız bildiğinden vazgeçmemek en değerlisi sanırım.
Türkiye’de e-spora yatırım yapan markaların bir kısmı, oyun sanayisinin içinde değil. Yani umumiyetle e-sporu takip etmeyen kimselerin tercih ettiğin eserleri üreten markaların reklam verdiğini görüyoruz. Örneğin; TV üreticisi ya da beyaz eşya markaları, bu eserleri satın alan bireyler çok ziyade e-spor odaklı kişilerden oluşmuyor üzere görünüyor. E-spora, oyun sanayisinin daha çok reklam vermesi daha hakikat olmaz mı? Zira, yapılan yanlış yatırımların sonucunda Türkiye’deki e-spor piyasasının reklam antlaşmalarında düşüş yaşayabileceğini düşünüyorum. Gerçek orantılı olarak, Türkiye’deki e-spor kolunun büyümesini engelleyebilir. Bu bahis hakkında neler düşünüyorsunuz?
Serhat Bekdemir: Reklamverenler için oyunlar alternatif bir pazarlama kanalı. Konvansiyonel reklam zihniyeti ile bilhassa Z kuşağı ve dijital yerkürede çokça vakit geçirenlere ulaşmak kolay değil. Bu nesli iyi anlayan markalar oyunlara ve espora yatırım yapıyor. Bunu gerçek yöneten markalar inanılmaz başarılı girişimler çıkartıyorlar. Z kuşağının bugün değil, önümüzdeki 10 yıl içinde yapacağı satın almaları hedefleyen markalar göze çarpıyor. Lüks markalar var mesela, bu kitlenin o eserleri şu an alamayacağını biliyor lakin gelecek müşterileri oluşturmaya çalışıyorlar. Dijitalleşme süreçlerini tamamlamayan firmaları gelecekte çetin günler beklediği kesin. Bunun bilincinde olanlar ise şimdiden konum alıyorlar.
Fakat bölümde öteki bir düşünce daha var o da reklam ya da yatırımın nereye ve kime yapılacağı ile ilgili. Kesimdeki muazzam büyümeyi fırsat bilen dolandırıcılar ya da bölüm dışından teşebbüsçüler bir tehlike oluşturmaya başladı. Markalara verilen vaatler mekanına getirilmiyor ve bir müddet sonra gayrı reklamverenleri de etkiliyor. Devletimizde genç nüfus büyük olduğu için kolun büyümesini etkliyecek bir sorun değil gelgelelim kesimin itibarını zedeleyeceği kesin. Bu üzere insanları bir iki denemeden sonra görmüyoruz fakat yeniden de markaların çalışacakları firmalara çok dikkat etmesi gerekiyor. Marka ajanslarının da bahse uzak olması ve markaları gerçek yönlendirememesi de olumsuz bir etken. Artık birçok marka reklam ve pazarlama departmanlarına, kesimi ve kitleyi bilen bireyleri getirmeye çalışıyor. Bu da istihdam için olumlu bir gelişme.
Son olarak, Türkiye’deki e-spor oyuncularına ve kendini bu meydanda geliştirmek isteyenlere ne tavsiyelerde bulunabilirsiniz?
Serhat Bekdemir: Esporda oyuncu olarak kariyer yapmayı düşünen gençlerimizin hayalleri büyük olsun fakat ayakları da mekana bassın istiyorum. Bugün memleketimizde oyuncu lisansı karşılığı geçimini sağlayabilen çok az sayıda oyuncu var. 100-200 kişilik bir öbekten bahsediyoruz. Yüzbinlerce genç de hayatlarında her şeyi bir periyot geçmişte bırakarak o öbeğin içine girmeye çalışıyor. Profesyonel oyunculuk kariyeri fizikî sporlara nazaran çok kısa. 24-25 yaşında emekli oluyorlar lakin aralarından çok azı kesimde iş bulabiliyor. Gereğince istihdam maatteessüf yok. Espor kariyerleri ile birlikte eğitimlerine de devam etmenin yolunu arasınlar ve çok iyi kademede yabancı lisan öğrensinler. Oyun dışında öbür teknolojileri de öğrensinler. Farklı meydanlarda kendilerini geliştirebilirlerse, iyi bir iş bulmaları ya da bu sahada teşebbüs yapmaları mümkün olacaktır. Hayallerinden vazgeçmesinler. Her ne yapıyorlarsa çalışma etiğini de en yüksek seviyede tutarak yaptıkları işin en iyisi olmaya çalışsınlar.
Milliyet
