NASA’nın Mars’taki uzay aracı, güneş panellerinin tozla kaplanması nedeniyle güç krizine girmişti. Nisanda acil durum moduna alınan InSight’tan gelen yeni haberler de pek iç açıcı değil.

21 Haziran’da NASA’nın düzenlediği Mars Keşif Programı Tahlil Kümesi toplantısında InSight’ın, içinde bulunduğu tasa verici durum değerlendirildi.

InSight vazifesinin baş araştırmacısı Bruce Banerdt, Elysium Planitia’ya indiğinde saatte yaklaşık 5 bin watt güç üretebilen uzay aracının, şu anda saatte 700 watt’lık güçten yararlanabiliyor.

Uzay aracının yüzde 80’inin tozla kaplandığını aktaran Banerdt, “2022’nin birinci çeyreğinde işler durma noktasına gelebilir” diye konuştu.

2018’de Mars’taki sismik aktiviteyi gözlemlemek üzere Kızıl Gezegen’in Elysium Planitia isimli ovasına inen InSight, Kızıl Gezegen’in öngörülemeyen hava durumu nedeniyle son birkaç aydır hayatı için savaşıyor.

NASA’nın öbür uzay araçlarını indirdiği kraterlerin bilakis Elysium Planitia’da tozları süpüren güçlü rüzgarlar yok. “Temizleyici olaylar” diye nitelenen bu rüzgarlar, uzay araçlarının güneş panellerinde biriken tozun temizlenmesi için değerli.

Bunların yardımı dokunmadığı için şu anda InSight’ın üzerinde kalın bir toz katmanı birikti ve araç, Güneş ışığından yararlanabilmek için uğraş ediyor. InSight misyonunun yakında sona erebileceği, uzay aracının Mars’taki maceralarını takip edenler için üzücü bir haber fakat beklenmedik değil.

Misyon aslında 687 Dünya günü sürecek formda tasarlanmıştı. Bu müddetin sonunda uzay aracının güç üretiminde istikrarlı bir düşüş bekleniyordu.

Lakin NASA, uzay aracının kapasitesinden sonuna kadar yararlanmaya karar vermiş ve vazifesi Aralık 2022’ye kadar uzatmıştı.

Bu mühlet zarfında Mars rüzgarlarının çıkacağı ve uzay aracının üzerindeki tozu biraz da olsa temizleyeceği umulmuştu.

Bunun yanında NASA grubu geçen ay sıradışı bir prosedür denemiş ve InSight’a kum banyosu yaptırmıştı. InSight robotik koluyla yüzeyden topladığı kumu tozla kaplı güneş panellerinden birine bırakmış. Bu sayede biriken tozun bir kısmı aşağıya dökülmüştü.

Öte yandan Banerdt’e nazaran bu tıp gayretler lakin bir noktaya kadar işe yarıyor ve InSight’ın kaçınılmaz sonunu ertelemeye yetmiyor. İşte bu nedenle Banerdt ve takımı, 22 Nisan’da, InSight’ın gücünün hayatta kalmasını sağlayacak düzeylerin altına düşmesini bekliyor.

Bilim insanı, güç üretiminde büyük bir artış sağlanamazsa vazifesi gelecek yılın nisan ayında sona erdirebileceklerini söylüyor. Öteki yandan InSight, Kızıl Gezegen’de vefata terk edilen birinci uzay aracı olmayacak. NASA’nın Opportunity gezgini de 10 Haziran 2018’de Dünya’ya ileti göndermeyi bırakmış ve 13 Şubat 2019’da resmen meyyit ilan edilmişti.