Ülke genelinde 6.7 milyon riskli yapının yenilenmesi için başlatılan kentsel dönüşüm seferberliğinde süreci hızlandıracak bir karar alındı. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, vatandaşın mağdur olmaması ismine Ekim 2019’da bir düzenleme yapmış ve dönüşüm mukavelelerinin tek taraflı feshedilmesinin önü açmıştı.

Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün haberine nazaran müteahhit firma tarafından inşaata 1 yıl başlanmaması ya da inşaatın 6 ay durması halinde vatandaş, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne başvurarak mukavele iptalini istiyordu. Alınan son kararla mukavele iptalindeki yetki İstanbul’da 39 ilçe belediyesine verildi.

VATADANŞIN LEHİNE

İstanbul’da riskli yapı ve dönüşüm projeleri sayısının başka vilayetlere kıyasla daha fazla olduğunu lisana getiren Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedad Gürgen, sürecin hızlanması ismine bu kararın alındığını tabir etti. Gürgen, “Daha evvel riskli yapı kararının onaylanması, kira yardımı ve dönüşüm kararına katılmayanların hisse satışında yetkiyi ilçe belediyelerine vermiştik. Son aldığımız kararla mukavele iptalleri de belediyelerce sağlanacak. Vilayet genelinde tüm kontrat iptal değerlendirmelerinin tek bir yerden yapılması yerine bu halde ilerlemesi vatandaşın lehine olacak” dedi. Gürgen, bugüne kadar İstanbul’da yaklaşık 300 kontrat iptal başvurusu aldıklarını söyledi. Bu da binlerce ailenin dönüşüm mağduru olduğunu gösteriyor.

İKİNCİ DEĞERLİ ADIM

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Hikmet Güngör, kentsel dönüşüm kapsamında yapılan birçok mukavelede yüklenici firmaların yükümlülüklerini yerine getirmediğine dikkat çekti. Ağır ilerleyen ya da yarım bırakılan projeler nedeniyle vatandaşın mağdur olduğunu belirten Güngör, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu mağduriyeti engellemek için son derece kıymetli bir adım atarak arsa hissesi karşılığı inşaat mukavelelerine tek taraflı fesif hakkı getirmişti. Fakat İstanbul’da önemli yoğunluk vardı. Artık bu yetkinin ilçe belediyelerine geçmesi bakanlığın bu alanda attığı ikinci kıymetli adım oldu. Vatandaş bakacak, şayet firma inşaatı yapmıyorsa ilçe belediyesine başvurusunu yapacak. Kontrat iptali sonrası yeni firmalarla muahede sağlanacak. Böylelikle riskli yapıların yenilenmesi de sürat kazanacak” dedi.

TEK TARAFLI FESİH NE SAĞLIYOR?

Kentsel dönüşüm sürecinde müteahhit firma ile arsa hissesi karşılığı mutabakat yapan binlerce vatandaş meskenini boşalttı; eski konutlar yıkıldı. Mali gücü yetersiz kimi firmalar inşaata başlamadı ya da yarım bıraktı, vatandaş mağdur oldu. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bu durumdaki dönüşüm projeleri için tek taraflı fesih hakkı getirdi. Avukat Hikmet Güngör, tek taraflı fesih öncesi mağdur vatandaşın kontrat iptali için mahkemeye başvurduğunu, kararın çıkmasının da 5 yılı bulduğunu söyledi. Tek taraflı fesih ile mühlet 1-2 aya düştü, vatandaşın yeni firmalarla yola devam etmesinin önü açıldı. Pekala fesih nasıl olacak? Öncelikle bu hakkın kullanılması için maliklerin 3’te 2’sinin onayı gerekecek. Vatandaş tarafından yapılan müracaat sonrası bakanlık yetkilileri ya da İstanbul’da ilçe belediyeleri durumu tespit edip firmaya ihtar yollayacak. Verilen 1 aylık ek mühlete karşın inşaat başlamazsa kontrat iptal edilecek. Fesih hakkı oluşumunda arsa sahipleri kaynaklı bir gecikme, imal işinin başlamasına pürüz bir idari karar olmaması, sorunun müteahhit kaynaklı olması koşulu da aranacak.

GAYE YILDA 300 BİN KONUTU DÖNÜŞTÜRMEK

Ülke genelinde yaklaşık 28.6 milyon konut varken bunun 6.7 milyonu riskli. Yaklaşık 1.5 milyon konutun da acil dönüşmesi gerekiyor. İstanbul’da ise 6.1 milyon konut, 1.1 milyon işyeri bulunuyor. İstanbul’da da riskli 1.5 milyon konut var. Bunlardan da 300 bininin acil bir biçimde dönüştürmesi bekleniyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın amacı ülke genelinde her yıl 300 bin konut olmak üzere acil dönüşmesi gereken 1.5 milyon konutun dönüşümünü 5 yıl içinde bitirmek.