Türkiye ve Yunanistan ortasında Doğu Akdeniz temelinde başlayan kriz Oruç Reis’in “bakıma alınması” ile süreksiz bir müddet askıya alınırken, Türkiye diplomatik yollardan tahlil için masaya oturmaya soğuk bakmıyor. Almanya’nın bu bahiste arabuluculuk gayretleri sürerken evvel alt seviyede süreç içinde de üst seviye görüşmelerin tekrar başlayabileceği tabir ediliyor. Bu hususta Almanya’nın teşebbüslerde bulunduğu, Türk tarafının ise “Kışkırtmalara gelmeden hakkaniyetli tahlil için masaya otururuz” iletisi verdiği öğrenildi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün katıldığı bir TV programında “Geri adım yok, Oruç Reis bakımdan sonra araştırmalarına devam edecek” derken, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’dan da “Yunanistan ve AB ülkeleri diplomasiye tanınan talihi heba etmemeli, mütekabil adımlar atmalıdır” bildirisi geldi.

Yine masa umudu

Edinilen bilgiye nazaran, Türkiye bu süreçte Haziran-Temmuz aylarında kurulan fakat Yunanistan’ın dağıttığı diplomasi masasının yine kurulabilmesi mümkünlüğünü pahalandırıyor. 24-25 Eylül’deki AB Zirvesi’ne kadar bu masanın kurulup birinci temasların yapılması da bekleniyor.

Almanya’nın uzun müddettir yürüttüğü arabuluculuk gayretlerinin son devirde arttığı ve bilhassa Fransa ile görüşmeler yapılarak sürecin “daha da fazla gerilmemesini” istediği kaydediliyor. Alman makamlarının Türk tarafıyla da temaslarını yürüterek, birinci etapta alt seviyede ve devamında da gerekmesi durumunda üst seviyede bir Türkiye-Yunanistan görüşmesini planladığı tabir ediliyor.

‘Ön şartsız’

Ankara’nın da bu masaya olumsuz bakmadığı lakin “Kışkırtmalara gelmeden hakkaniyetli tahlil için masaya otururuz” bildirisi verdiği öğrenildi. Yunanistan’ın Fransa tarafından “dolduruşa getirilmesinden” rahatsızlık duyan Ankara’nın “Masaya ön yargısız, ön kuralsız oturmalılar” dediği de kaydedildi.

Fransa konusunda net hal

Ankara, yalnızca Yunanistan ile masaya oturmayı gündeminde tutarken, Fransa’nın sürece dahil olmayacağı bir masa konusunda da halini net koydu. Almanya’nın da, Yunanistan tarafını masaya çekme için teşebbüslerde bulunduğu, sürecin olumlu gelişmesi halinde görüşmelerin daha evvel olduğu üzere Berlin’de yapılabileceği belirtildi.

Yaptırım çıkar mı?

Bu ay sonunda gerçekleşecek AB Zirvesi’nde, Yunanistan-Güney Kıbrıs Rum Kısmı ve Fransa’nın, Türkiye’ye yönelik kimi yaptırımları gündeme getirmesi beklenirken, Almanya’nın teşebbüsleri ile bu yaptırımların kelam konusu olmayacağı da bedellendiriliyor. Ankara çeşitli periyotlarda dillendirilen bu yaptırımların AB’den geçmesini beklemezken, yaptırım kararının çıkması durumunda Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki çalışmalarına sürat vereceğine dikkat çekiliyor.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da katıldığı TV programında, yaptırım muhtemelliğine ait soruya, “göçmen” kartını açarak “Bir yaptırım kararı beklemiyorum lakin olabilir de. Geçmişte de misal şeyler oldu. Biz Avrupa’ya gidecek göçmenleri durdurmama kararı aldık ve bu karar hala geçerli” cevabını verdi.

Masa dağılmıştı

Türkiye ve Yunanistan, Almanya’nın arabuluculuğunda Haziran-Temmuz aylarında bir ortaya gelmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından görevlendirilen Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın yanı sıra Dışişleri Bakanlığı ve askeri yetkililer de muhataplarıyla görüşmeler gerçekleştirmişti. Heyetler 3 temel başlıkta anlaşmıştı. Türkiye ve Yunanistan, Doğu Akdeniz krizinin sonuçlanması için “karşılıklı istikşafi görüşmelere başlanması”, “siyasi görüşmelere başlanıp, sürat verilmesi” ve “askerler ortasında inanç beyanını artıran toplantılara yine başlanılması” bahislerinde Ağustos ayı başında anlaşırken, ortak niyet beyanı açıklamasının yapılacağı 7 Ağustos’taki toplantı için hazırlıkların sürdüğü saatlerde Yunanistan, 6 Ağustos’ta Mısır ile deniz yetki mutabakatı imzalayarak masayı dağıtmıştı. Kelam konusu görüşmeler devam ederken Türkiye Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ricası ile Oruç Reis’i bölgeye göndermeyi erteleyerek “jest” de yapmıştı. Masanın dağılmasının akabinde Türkiye, Navtex duyuru ederek Oruç Reis’i bölgeye göndermişti.