Bebek sahibi olmak isteyen çiftler, kısırlık kuşkusu ile değerlendirildiklerinde “gebeliğe mahzur olan faktörleri” öğrenirler. Gebeliğin oluşması için az ihtimal olabileceği üzere hiç ihtimal de olmayabilir. Bu üzere durumlarda ise tüp bebek tedavisi uygulanır ve gebeliğin oluşması sağlanır. Lakin, tüp bebek tedavisi; uzun, zahmetli ve bireylerin özverili olması gereken bir süreçtir. Yemek alışkanlıklarından tutunda giyilen tüm kıyafetlere kadar sıhhati riske atabilecek tüm faktörlere dikkat edilmesi gerekir. Buna ek olarak, gerçek tedavi usulünün seçilmemesi, bireylerin tedaviyi aksatması üzere çeşitli sebeplerden dolayı de tüp bebekte muvaffakiyet talihi azalabilmektedir.

Tüp bebekte muvaffakiyet oranları

Tüp bebek muvaffakiyet oranları, geçmişten günümüze süratlice artmaktadır. Merkezden merkeze dahi değişiklik gösterebilen tüp bebek başarısı oranları, her çift için geçerli değildir. Çağdaş tıbbın bütün imkanlarına karşın çiftlerin %30’u tüp bebek tedavisiyle bile çocuk sahibi olamamaktadır.

Tüp bebek tedavisini etkileyen birçok faktör vardır ve bu faktörlerden biri dahi çocuk sahibi olma konusunda istenen sonucu almayı geciktirebilir. Örneğin; bayanın yaşı, infertilitede kıymetli bir faktördür. 20-30 yaş aralığında olan bayanların birden fazla faal üreme potansiyeline sahiptir. Fakat, 35 yaş ve öncesinde, yumurta rezervi iyi ise tüp bebek muvaffakiyet bahtı %40-45 iken 40 yaş üzerindeki bayanlarda baht %10-15 dolaylarına gerileyebilmektedir. Bu nedenle; tüp bebekle çocuk sahibi olmak isteniyorsa yaşın ilerlemesini göz önüne alarak çabucak tüp bebek tedavisine başlamak en doğrusu olacaktır.

Bayanın yaşına ek olarak erkekteki spermlerin ağır hasarlı olması da tüp bebek muvaffakiyetini etkileyen öteki bir faktör olarak sayılabilir. Bu nedenle, tüp bebek tedavisinde ağır hasarlı spermler bertaraf edilerek, en kaliteli spermlerden elde edilen embriyolar seçilir ve rahme yerleştirilir.

Tüp bebekte başarıyı etkileyen öbür faktörler ortasında ise rahim, yumurtalık yahut etraf dokular içinde yer alan yapışıklıklar, rahim patolojileri, hidrosalpenks olgusu (tüplerin içinin su dolması), endometriomanın varlığı, ziyanlı alışkanlıkların devam ettirilmesi, rahim anomalileri, sperm kalitesinin düşük olması, kullanılan tedavi protokolleri ve cinsi, embriyoloji laboratuvar şartları ve takımı, genetik sorunlar ve eşlik eden hastalıklar olarak sayılabilir.

Günümüzde çiftlerin gereksinimine nazaran uygulanan yeni formüller ile çocuk sahibi olmaya mahzur olan birçok kısırlık sorunu başarılı bir biçimde tedavi edilebilmektedir. Şayet 1 yıldan uzun müddettir, tertipli alakaya girilmesine karşın gebelik gerçekleşemiyorsa, vakit kaybetmeden bir bayan doğum uzmanından takviye alınması gerekir.

Op. Dr. Öznur Dündar Akın