Meclis Lideri Şentop, TBMM’nin mesken sahipliğinde Ankara Üniversitesi tarafından düzenlenen ‘Doğu Akdeniz Problemlerine Türel ve Siyasi Yaklaşım, TBMM’nin Tahlildeki Mümkün Rolü’ başlıklı sempozyumun açılış konuşmasını yaptı. TBMM Lideri Şentop, Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmelere değinerek, Türkiye’nin rolüne dikkat çekti. Şentop, “Ana sıkıntının, Doğu Akdeniz’in, onu etkileyen ve şekillendiren tüm hadiseler ve süreçlerle ilgisini dikkatle anlamak; hepimizin ortak sıkıntısı ve bedeli olan Türkiye’nin geleceğine dair öngörülerimizi bu çerçevede ortaya koymak durumundayız. İlgilisi fazla, problemleri karmaşık ve gücü son derece yüksek olan bölge, ülkeler ortasında çatışma ve çekişme konusu olması sebebiyle uzun müddettir memleketler arası gündemin birinci sıralarında. Bunun en değerli sebeplerinden biri Türkiye’nin bölgedeki varlığı. Türkiye’nin, satın aldığı sondaj gemilerini petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri için göndermesi ve Libya ile imzalanan mutabakat Doğu Akdeniz sıkıntısını ağır bir halde gündeme getirdi. Aslında devletimizin attığı bu adımlar öncesinde de Doğu Akdeniz, birçok sorunun yaşandığı kıymetli bir bölgeydi” dedi.

Doğu Akdeniz’in esas meselelerine dikkat çeken Şentop, “Kıbrıs meseleleri bunların başında geliyor. Tekrar İsrail ile Filistin ortasında yaşanan uyuşmazlık ile Suriye iç savaşı ve Lübnan sorunu da Doğu Akdeniz’in problemleri. Birebir halde Libya iç savaşı da Doğu Akdeniz meseleleri dediğimizde akla gelenlerden biri. Türkiye ile Yunanistan ortasında Adalar Denizi’nde karasuları, kıta sahanlığı, adaların silahsızlandırılması, hava alanı üzere mevzularda yaşanan uyuşmazlıklar da esasen Doğu Akdeniz sıkıntıları. Bütün bu sıkıntılar, Doğu Akdeniz tabanında yer alan güç kaynaklarının paylaşımıyla olduğu kadar, Kıbrıs, Suriye ve Lübnan üzere ülkeler bağlamında bir nüfuz çabası; Libya üzere güçlü doğal kaynaklara sahip ülkelerdeki iktisadi pahalar üzerinde kimin yahut kimlerin karar verici olacağıyla da yakından alakalı” diye konuştu.

‘BUNALIMI DERİNLEŞTİRECEK KARARLARA İMZA ATMAYACAKLARINI ÜMİT EDERİM’

Meclis Lideri Şentop, bugün toplanan Avrupa Birliği Önderler Zirvesi’nin gündeminin, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yürüttüğü faaliyetler ile Türkiye’ye karşı alınacak tedbirler olduğunu belirterek, “Yunanistan ve Güney Kıbrıs Yönetimi’nin kışkırtmalarıyla bölgesel problemlerde sınırlayıcı ve kısır bir yaklaşıma mahkum olmakla, Türkiye üzere Avrupa kıtasını Avrasya’ya dönüştüren büyük bir ufku ve geleceği dönüştürücü imkanlar ortasında bir tercih yapmak zorunda Avrupa Birliği. İngiltere üzere, siyasi renk ve etki ögesi bir ülkenin ayrılmasıyla ortaya çıkan bir kimlik buhranını aşma mecburiyetiyle karşı karşıya olan Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye yönelik tavrının bir taraftan da kendi geleceğine dair temel tercihler bakımından da belirleyici olacağını akıldan çıkartmamak gerekmektedir. Türkiye ile Avrupa Birliği ortasındaki itimat buhranının derinleşmesine katkı yapacak kararlara imza atmayacaklarını ümit ederim” dedi.

Bu sıkıntıların Batı’nın eski yaklaşımlarından kaynaklandığını vurgulayan Şentop, “Türkiye, Çin, Rusya üzere yeni global ve bölgesel oyuncuların varlığını kabullenememesi yatmaktadır. Batı’nın bu siyasetinin amacı yalnızca Türkiye de değildir. Başta Rusya olmak üzere dünyanın öteki yükselen güçleri de Batı’nın amacı halindedir. Husus Avrupa Birliği’nin de gündemindedir” diye konuştu.

‘YUKARI KARABAĞ SORUNU, EN AÇIK ÖRNEK’

Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere memleketler arası kuruluşların çabucak hemen hepsinin önemli bir varoluş kriziyle karşı karşıya olduğunu takip ettiklerini kaydeden Şentop, şöyle devam etti:

“Bunun en sıcak örneğini çabucak yanımızda yaşanan, Üst Karabağ krizinde gördük. Birleşmiş Milletlerin açık kararlarının da olduğu bir bahiste, bilhassa AGİT bünyesindeki Minsk Grubu’nun, 30 yıldan fazla bir vakittir devam edegelen sıcak bir sorunun halindeki kifayetsizliği dokunaklı bir formda ortaya çıkmıştır. Milletlerarası kurum ve kuruluşlar, adeta dünyadaki problemleri tahlilsiz kılmak, ihtilafları yeri gelince istismara hazır bir biçimde kenarda tutmak niyetiyle hareket etmektedirler. Üst Karabağ sorunu bunun en açık bir örneğidir. Memleketler arası kurum ve kuruluşların vazifelerini yapamadıkları, sorun çözme yetenekleri uzun vakittir tartışılıyor. Bununla bir arada, bu kurum ve kuruluşların sorun çözmeye yönelik iradelerinin mevcudiyeti de esasen tartışılmalıdır. Yaşanan önemli ve ağır problemler, çatışmalar, savaşlar, siyasi ve diplomatik tartışmalar içinde yeni bir dünyanın kurulması mecburiyetiyle karşı karşıya bulunduğumuzu tabir etmek isterim.”

‘HİÇ KİMSE BU GERÇEĞİ İNKAR EDEMEMEKTE’

Mustafa Şentop, Karabağ sıkıntısına da değinerek, “Yukarı Karabağ sorunu, memleketler arası sistemin ve kurumların mevcut durumunu, neden işlemediğini ve geleceğinin ne olacağını, hatta meselelerin tahlil yollarının neler olduğunu göstermesi bakımından çok değerli bir örnektir. Üst Karabağ Azerbaycan toprağıdır ve Ermenistan Azerbaycan topraklarında işgalcidir. Bu konu o kadar net ve mutlaktır ki, Ermenistan’ın yanında yer alan, ona silah yardımında bulunan ve lojistik takviye veren ülkeler dahil, hiç kimse bu gerçeği inkar edememektedir. Bu bahiste, Birleşmiş Milletler kararlar almış, tıpkı gerçeği kabul ve ilan etmiş” diye konuştu.

Minsk Kümesi eş liderlerinin, bir taraftan ‘Azerbaycan haklıdır, sorunu çözeceğiz’ derken, öteki taraftan ‘Haksızdır’ dedikleri Ermenistan’a silah yardımında bulunduklarını söyleyen Şentop, “Ne yapmak istiyorlar, çok açık değil mi? Barışı sağlamak, tahlil bulmak için var olan kurum, aslında statükoyu sürdürmek, bütün tarafları bıktıracak derecede oyalayarak mevcut haksız tablonun devamını sağlamak istiyor. Öbür taraftan, Fransa Cumhurbaşkanı, ülkesindeki bir Ermeni STK’sında, Üst Karabağ Azerbaycan toprağı olduğu için Ermenistan iş-galini açıktan destekleyemiyoruz, manasına gelecek kelamlar söylüyor” dedi.

Azerbaycan’ın, kendi göbeğini kendisinin kestiğini, özgüvenle ve kararlılıkla harekete geçince sorunun da süratlice çözüldüğünü vurgulayan Şentop, “Bu kararlı atılım karşısında, statükocu dengelerin aslında gerçek bir direnç gücünün olmadığı da anlaşıldı. Memleketler arası tertibin, kağıttan bir nizam olduğu, büsbütün kabuller, varsayımlar üzerine dayandığı, gerçekte artık var olmadığı anlaşıldı” diye konuştu.