Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Dilege, kanserin dünya çapında önde gelen bir mevt nedeni olduğunu hatırlattı.

Dilege, 2018’de yaklaşık 9,6 milyon kansere bağlı vefat kaydedildiğini, bu istatistik içerisinde akciğer kanserinin 2 milyon civarı olay ve yaklaşık 1,7 milyon vefat sayısıyla en sık ve en ölümcül kanser tipi olarak dorukta yer aldığını aktardı.

Birden fazla akciğer kanseri istatistiğinin hem küçük hücreli akciğer kanserini (SCLC) hem de küçük hücreli olmayan akciğer kanserini (NSCLC) içerdiğini lisana getiren Dilege, genel olarak, tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 13’ünün SCLC ve yüzde 84’ünün NSCLC olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Dilege, Amerikan Kanser Derneği’nin ABD’deki 2020 yılı için akciğer kanseri varsayımlarının yaklaşık 228 bin 820 yeni akciğer kanseri olayı ve akciğer kanserinden yaklaşık 135 bin 720 vefat olarak sunulduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Türkiye’de Sıhhat Bakanlığı tarafından yayınlanan 2016 Türkiye Bilgi Tabanı’na ilişkin kanser istatistiklerine nazaran, akciğer kanseri erkeklerde 1. sırada, bayanlarda ise 5. sırada yer almaktadır. Yaşa nazaran standardize edilmiş suratlar değerlendirildiğinde, ülkemizde her 100 bin erkekten 57’sinin, bayanlarda ise her 100 bin bayandan 9’unun akciğer kanserine yakalandığı görülmektedir. Akciğer kanseri temel olarak daha çok yaşlı bireylerde görülmektedir. Akciğer kanseri teşhisi konan birçok kişi 65 yaş ve üzerinde, çok daha az sayıda kişi ise 45 yaşın altındadır. Teşhis konulan şahısların ortalama yaşı yaklaşık 70’tir. Akciğer kanseri, hem erkekler hem de bayanlar ortasında kanserden ölümlerin açık orta önde gelen nedenidir ve tüm kanser ölümlerinin neredeyse yüzde 25’ini oluşturmaktadır.”

Hadiselerin yalnızca yüzde 16’sı erken evrede teşhis edilebiliyor

Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Dilege, “Her yıl kolon, göğüs ve prostat kanserlerinden daha fazla insan akciğer kanserinden ölmektedir. Akciğer kanserinde genel beş yıllık sağ kalım oranı, kolorektal, göğüs ve prostat üzere öteki birçok önde gelen kanser tipinden daha düşük kaydedilmektedir. Maalesef akciğer kanseri olan bireylerin yarısından fazlası, teşhis konulduktan sonraki bir yıl içinde kaybedilmektedir.” halinde konuştu.

Dilege, akciğer kanseri hadiselerinin yalnızca yüzde 16’sının erken evrede teşhis edilebildiğini, çoğunluğu oluşturan öteki organlara yayılmış ileri evre akciğer kanserinde ise beş yıllık sağ kalım oranının yüzde 5 seviyesinde olduğunu aktardı.

Prof. Dr. Dilege, sigara içenler için riskin çok daha yüksek olduğuna işaret ederek, şu bilgileri verdi:

“Son yıllarda, düşük dozlu bilgisayarlı tomografi (BT) tetkikiyle akciğer kanserine yakalanma riski daha yüksek olan şahıslara tarama uygulanmaktadır. BT taramasıyla akciğerlerde kanser olabilecek olağandışı görünümler yüksek muvaffakiyetle saptanabilmektedir. Araştırmalar, akciğer kanseri riski yüksek olan bireyleri taramak için BT tetkikinin kullanılmasının kolay göğüs röntgenlerine kıyasla daha fazla hayat kurtardığını göstermiştir. Daha yüksek riskli şahıslar için semptomlar başlamadan evvel yıllık BT taraması yaptırmak, akciğer kanserinden ölme riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Hali hazırda sigara içenler, son 15 yılda sigarayı bırakmış olanlar ve en az 30 paket-yıllık sigara geçmişine sahip olanlarda yıllık BT tetkikiyle tarama yapılması önerilmektedir. Sigara kullanımında paket-yıl kavramı, sigara içtiğiniz yıl sayısının günlük paket sigara sayısıyla çarpımı ile hesaplanmaktadır.”

Akciğer kanseri ileri evreye gelene kadar semptom vermiyor

Çoklukla akciğer kanseri semptomlarının hastalık ileri bir etaba gelene kadar ortaya çıkmadığını söz eden Dilege, “Akciğer kanseri semptomlara neden olsa bile, birçok kişi bunları enfeksiyon yahut sigaranın uzun vadeli tesirleri üzere öteki sorunlarla karıştırabilir. Bu tip durumlar ve yaklaşımlar teşhisi geciktirebilmektedir. Akciğer kanseri erken bir basamakta, küçükken ve yayılmadan evvel saptanabilirse, başarılı bir biçimde tedavi edilmesi daha muhtemeldir.” diye konuştu.

Dilege, akciğer kanserinde temel risk faktörlerini değiştirmenin yahut bunlardan kaçınmanın, kanseri önlemeye ya da riski azaltmaya manalı derecede katkı sağladığını vurgulayarak, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Kontrol edilebilecek risk faktörlerinin değiştirilmesi kritik ehemmiyet taşımaktadır. Akciğer kanseri riskini azaltmanın en iyi yolu, sigara içmemek ve diğerlerinin dumanını solumaktan (pasif içicilik) kaçınmaktır. Halihazırda sigara içen bir kişi sigarayı bıraktığında, hasarlı akciğer dokusu yavaş yavaş kendini onarmaya başlar. Yaşınız kaç olursa olsun yahut ne kadar sigara içmiş olursanız olun, sigarayı bırakmak akciğer kanseri riskinizi azaltacak ve daha uzun yaşamanıza yardımcı olacaktır. Akciğer kanseri için çok daha az bilinen bir öteki risk faktörü olarak radon gazı maruziyetinden bahsedilmektedir. Hayat alanınızın radon gazı açısından test edilmesi ve maruziyetin azaltılması, alınabilecek tedbirler ortasında sayılabilir. Bilinmesi gerekir ki akciğer kanserine yakalanan birçok kişinin altta yatan değiştirilebilir net bir risk faktörü bulunmamaktadır. Bu durum tarama tetkiklerinin değerini tekrar ortaya koymaktadır. Sağlıklı ömür ve nizamlı sıhhat denetimleri her kanserde olduğu üzere akciğer kanserinde de temel gözetici ve önleyici ögelerdir.”