Şahsî Doneleri Himaye Heyeti’nden yapılan açıklamaya nazaran, birtakım vatandaşlar, Kurul’a başvurarak, çeşitli internet sitelerinde nokta alan haberlerde geçen isim ve soy isimlerinin ya da haberlerin Zatî Olguların Korunması Kanunu kararları kapsamında silinmesini talep etti.

“Unutulma Hakkı” kapsamında kıymetlendirilmesi talep edilen müracaatları ele alan Kurul’un, kararı, internet sitesinden duyuruldu.

Kurul’un 23 Haziran 2020 tarihli kararına nazaran, arama motorları, Ferdî Donelerin Korunması Kanunu 3. unsurunda mekan verilen tarif çerçevesinde “veri sorumlusu” olarak kabul edildi, arama motorları tarafından gerçekleştirilen faaliyetler de “kişisel data işleme” faaliyeti olarak değerlendirildi.

Karara nazaran, arama sonuçlarının indeksten çıkarılmasına yönelik taleplerle ilgili öncelikle arama motorlarına müracaatta bulunulacak. Done sorumlusu arama motorlarının bu talepleri reddetmeleri yahut müracaat sahibine yanıt vermemeleri halinde ilgili insanlarca Kurul’a şikayette bulunabilecek. Insanlar, Kurul’a müracaatta bulunurken tıpkı vakitte direkt yargı yoluna da gidebilecek.

Kararda belirlenen yol ve esaslar, arama motoru işleticisi şirketlere bildirilecek, unutulma hakkının uygulanabilmesini teminen muhabere kanallarının Türk vatandaşları tarafından da kullanılabilmesi sağlanacak.

DEĞERLENDİRMEDE DİKKATE ALINACAK KRİTERLER

Karara nazaran, kişinin arama motorları üzerinden kendi ismi ve soyadı ile yapacağı bir arama sonucunda gösterilen sonuçların indeksten çıkarılmasına yönelik yapılacak değerlendirmede, ilgili kişinin temel hak ve özgürlükleri ile kamunun kelam konusu bilgiyi edinmesinden sağlayacağı menfaatler arasında bir istikrar testi yapılacak, yarışan menfaatlerden hangisinin ağır bastığı gözetilecek.

Kurul’un kararına nazaran, şikayetlerin kıymetlendirilmesi sürecinde öncelikli olarak dikkate alınacak kriterler sorular halinde belirlendi.

Sorular şöyle:

“- İlgili kişi kamusal hayatta kıymetli bir rol oynuyor mu?

– Arama sonuçlarının öznesi bir çocuk mu?

– Haberin içeriği hakikat mu?

– Haberler kişinin çalışma hayatı ile mi ilgili?

– Arama sonuçlarında mekan alan haber ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı, iftira niteliği taşıyor mu?

– Arama sonuçlarında nokta alan haber şahsi nitelikli zatî data niteliği taşıyor mu?

– Arama sonuçlarında ulaşılan haber yeni mi?

– Arama sonucunda ulaşılan haber kişi hakkında önyargıya sebep oluyor mu?

– Arama sonucunda yan alan haber kişi açısından bir risk doğuruyor mu?

– Haber kişinin kendisi tarafından mı yayımlandı?

– Yepyeni içerik gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen dataları mi kapsıyor?

– İlgili bireye ait haberlerin yayımlanmasında yasal bir mecburilik var mı?

– İlgili kimseye ait haber, ceza gerektiren bir cürümle mı ilgili?”

Kıymetlendirme sürecinde dikkate alınacak kriterler bunlarla hudutlu olmayacak, her somut hadise özelinde Heyet tarafından ek ölçütler de gündeme gelebilecek.

LIDER BİLİR’İN DEĞERLENDİRMESİ

Kurul’un kararını pahalandıran Ferdî Doneleri Müdafaa Kurumu Lideri Prof. Dr. Faruk Bilir, “unutulma hakkı”nın, bireyin geçmişte hukuka makul olarak yayılmış ve hakikat nitelikteki haberlerinin devranın geçmesine bağlı olarak erişimden kaldırılmasını ya da gündeme getirilmemesini talep edebilmesi halinde tabir edilebileceğini belirtti.

“Unutulma hakkı”nın, kimselerin internette kendi isimleriyle arama yapıldığında derlenen sonuçlar arasında kendileriyle ilgili haber, fotoğraf, ses, manzara, ve evrak üzere donelere mekan verilmemesini isteme hakkı olarak da isimlendirilebileceğini tabir eden Bilir, şunları kaydetti:

“Bu hak, kişinin geçmişine ait dijital ortamlarda var olan ve başka bireyler tarafından öğrenilmesini istemediği zatî olgularının kaldırılmasını talep etme, yayılmasını engelleme hakkının bir yansımasıdır.

Avrupa Adalet Divanı kararlarında kabul gören ve AB Umumi Data Muhafaza Tüzüğü kapsamında da kabul edilen unutulma hakkı, Türkiye’de 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Şahsî Dataların Korunması Kanunu’nda açıkça geçmese de kanunda konum alan silme, yok etme ve anonim hale getirme üzere imha süreçleri kapsamında kıymetlendirilebilir.”