Bakanlık’tan yapılan açıklamada şu sözler yer aldı:

AB Doruğu Sonuç Bildirisinde temel alınan AB Kurulu Lider Yardımcısı/AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilci Borrell ve AB Kurulu tarafından hazırlanan “Türkiye ile AB ortasında siyasi, ekonomik ve ticari münasebetlerin durumu” başlıklı raporun, kıymetlendirme kısmında olumlu gündemin gereği vurgulanmış olsa da, birkaç üye ülkenin dar görüşlü tezlerinin tesirinde ve Türkiye-AB bağlantılarına tek istikametli bakış açısıyla kaleme alındığı görülmüştür. Bununla birlikte, Türkiye-AB bağlarını olumlu gündem temelinde ilerletme konusunda raporla ortaya konulan çabayı ve Tepe Bildirisine yansıtılmaya çalışılan söylemi memnuniyetle karşılıyoruz.

Müzakere eden aday ülke olarak AB ile münasebetlerimizi üyelik gayesi doğrultusunda, işbirliği ve karşılıklı fayda temelinde geliştirmeyi biz de samimiyetle dilek ediyoruz. Çünkü, gerginliğin azaltılması ve diyalog kanallarının tekrar işler hale getirilmesi Türkiye’nin ve sağduyulu birçok AB üyesi ülkenin uğraşlarıyla mümkün olabilmiştir. Bu bağlamda, AB tarafından olumlu gündem temelinde somut ve yapan adımlar atılması haklı beklentimizdir. Bu adımların Tepe bildirisinde şartlara bağlanması, yalnızca muhakkak alanlara değinilmesi ve Haziran’a ertelenmesinin ise, yakalanan olumlu ivmenin kaybolmasına sebebiyet vermemesini umut ediyoruz.

18 Mart Mutabakatı’nın göç konusunda işbirliği dahil tüm ögeleri ile yenilenerek uygulanmaya devam edilmesi için AB ile çalışmaya hazır olmamıza ve bu hususta somut teklifler sunmuş olmamıza karşın, AB tarafının Mutabakatın kapsamlı içeriğini gözardı ederek seçici davranmak ve muğlak sözlere yer vermek zorunda kalması, birlikte global aktöre dönüştürmek istediğimiz AB açısından zayıf adımlar olarak kalmıştır.

Hukukun üstünlüğü ve temel haklar alanlarında diyalogdan öte, iştirak müzakereleri çerçevesinde fasıl bazında çalışılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu çerçevede, AB’nin 23 ve 24. fasılları, yeni genişleme strateji çerçevesine de uygun olarak, açmasını bekliyoruz.

Türkiye, Libya, Suriye, Güney Kafkasya üzere bölgesel krizlerin tahlili istikametindeki uğraşlarını sürdürecektir. Bu mevzularda AB ile işbirliği, bölgesel barış ve istikrarın güçlendirilmesi ile ortak çıkarlarımızın ilerletilmesine katkı sağlayacaktır. Bu bakımdan yalnızca bölgesel bahislerde ve sıhhatte değil, iktisat, güç, ulaştırma, terörle uğraş, göç idaresi ve vize serbestisi üzere ortak çıkarlarımıza hizmet eden tüm alanlarda yerleşik üst seviye diyalog düzeneklerinin derhal başlatılmasından yanayız.

Yunan-Rum ikilisinin maksimalist tavrını, tek taraflı kışkırtıcı faaliyetlerini görmezden gelen ya da AB dayanışması ruhuyla engelleyemeyen AB’nin, ülkemizin ve KKTC’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetlerini yasadışı olarak nitelendirmesi milletlerarası hukuka terstir. AB’nin bu mevzuda yetki ve yargı hakkı da bulunmamaktadır. Kıbrıs konusundaki tabirler ise Kıbrıs Rum tarafının çıkarlarını savunmaya yönelik, gerçeklikten kopuk yazımlardır ve mümkün bir uzlaşıya da katkıda bulunmamaktadır. Bildiride Kıbrıs Türklerine ve yasal hak ve çıkarlarına tekrar atıfta bulunulmaması da, AB’nin Kıbrıs konusunda taraflı ve önyargılı tavrının devam ettiğini göstermektedir.

ABnin ortak çıkarlarımız tarafında atacağı olumlu adımlar, aday Türkiye tarafından olumlu adımlarla karşılanacaktır.

AB ÖNDERLER DORUĞU’NDAN ‘TÜRKİYE İLE İŞ BİRLİĞİ’ İLETİSİ

Görüntü konferans sistemiyle düzenlenen AB Önderler Doruğu’nun bildirisinde Türkiye ile ilgili kısım, tepe toplantısı devam ederken yayımlandı.

Önderlerin bildirisinde, AB’nin Doğu Akdeniz’in istikrarlı ve inançlı olmasında, ayrıyeten Türkiye ile iş birliği ve karşılıklı çıkara dayanan bir münasebette çıkarı bulunduğu vurgulandı.

Doğu Akdeniz’de gerginliğin düşmesinden, Türkiye ile Yunanistan ortasında görüşmelerin başlamasından ve Kıbrıs sıkıntısının tahliline yönelik görüşmeler yapılacak olmasından duyulan memnuniyetin lisana getirildiği bildiride, şu sözler yer aldı:

“Gerginliğin düştüğü mevcut durumun devam etmesi ve Türkiye’nin yapan halde çalışması kaidesiyle ve evvelki AB Kurulu sonuçlarında belirlenen şartlara bağlı olarak son periyottaki daha olumlu dinamiği güçlendirmek için AB, ortak ilgi alanlarında iş birliğini geliştirmek üzere Türkiye ile kademeli, orantılı ve geri dönülebilir halde çalışmaya ve hazirandaki AB Kurulu toplantısında daha fazla karar almaya hazırdır.” 

Gümrük Birliğinin güncellenmesi 

AB başkanları, AB Komitesini Gümrük Birliğinin tüm üye ülkelere tesirli formda uygulanması sağlanarak uygulamadaki mevcut zorlukları ele almak üzere Türkiye ile görüşmeleri yoğunlaştırmaya davet etti.

Önderler, buna paralel olarak AB Kurulunu de Gümrük Birliğinin güncellenmesi için yetki üzerinde çalışmaya davet etti.

Bildiride, “Kamu sıhhati, iklim, terörle çaba ve bölgesel bahisler gibi karşılıklı ilgi alanlarında Türkiye ile yüksek seviyeli iş diyaloğu başlatmaya hazırız. AB Kurulunu, Türkiye ile halklar ortasında temas ve seyahat hususlarında iş birliğinin nasıl güçlendirileceğini araştırmaya davet ediyoruz.” denildi.

Bildiride, Türkiye’ye “yeni provokasyonlardan ve memleketler arası hukuku ihlal edecek tek taraflı adımlardan” kaçınması daveti yapılarak, bu türlü bir durum halinde AB’nin ve üye ülkelerin çıkarlarını savunmak, ayrıyeten bölgesel istikrarı korumak için eldeki araçların ve seçeneklerin kullanılması konusunda kararlı olunduğu belirtildi.

Suriyelilere yardım devam edecek

Türkiye’nin 4 milyon civarında Suriyeliye mesken sahipliği yapmasının takdirle karşılandığı belirtilerek, “AB’nin mültecilere ve mesken sahipliği yapan topluluklara yardımının devam etmesi konusunda mutabıkız. AB Komitesini Türkiye’nin yanı sıra Ürdün, Lübnan ve bölgenin başka yerlerindeki Suriyeli mülteciler için finansmanın devamı konusunda AB Kurulu’na teklif sunmaya davet ediyoruz.” tabirine yer verildi.

Bildiride, göç idaresi ve AB’nin bütün göç yollarına ait kapsayıcı stratejisinde Türkiye ile iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğine dikkati çekilerek, bilhassa hudut muhafaza, yasa dışı göçle uğraş, sistemsiz göçmenlerin geri dönüşü ve iltica talebi reddedilenlerin Türkiye’ye gönderilmesinin, AB-Türkiye mutabakatına uygun biçimde ve ayrım yapılmaksızın uygulanmasının değerine işaret edildi.

AB Kurulunun Kıbrıs konusunda uyuşmazlığın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu kararlarına uygun biçimde giderilmesine bağlı olduğu belirtilen bildiride, AB’nin gözlemci olacağı ve BM himayesinde yine başlanacak müzakerelerin sabırsızlıkla beklendiği, müzakereleri etkin biçimde destekleneceği ve BM’nin Uygun Niyet Misyon Ofisine temsilci atanacağı kaydedildi.

“Hukukun üstünlüğü ve temel haklar telaş konusu”

Bildiride, hukukun üstünlüğü ve temel hakların asıl telaş konusu olduğu, siyasi partilerin ve medyanın maksat alınması ve yakın vakitteki öteki kararların insan haklarına yönelik gerilemeyi temsil ettiği, bunun Türkiye’nin demokrasiye hürmet yükümlülüğüne, hukukun üstünlüğüne ve bayan haklarına alışılmamış olduğu savunularak, bu alanlarda diyaloğun AB-Türkiye bağlantılarının ayrılmaz bir kesimi olmayı sürdürdüğü söz edildi.

Haziran doruğunda yine görüşülecek

AB başkanları, Türkiye ve bölgedeki tüm aktörlerin Libya, Suriye, Güney Kafkaslar üzere bölgesel krizlerde tahlile yönelik olumlu katkı sunmasını beklediklerini vurguladı.

Düzenlenmesi teklif edilen Doğu Akdeniz Konferansı konusunda ise AB Dış Münasebetler ve Güvenlik siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in çalışmalarını ilerletmesi istendi.

Bildirinin sonunda, “Gelişmeleri yakından izlemeye devam edeceğiz ve ortaklarımızla koordineli bir yaklaşım arayışı içinde olacağız. AB Kurulu, bu konuyu hazirandaki toplantısında tekrar ele alacak.” denildi.