Son dakika haberine nazaran, olağanlaşma periyoduna adım atan Türkiye’de, Kovid-19’a karşı aşılama çalışmaları aralıksız devam ediyor. Artık 18 yaş üzeri her vatandaş randevusuz biçimde sıhhat merkezlerinde aşı olabilirken, 1 Temmuz prestijiyle Türkiye genelinde iki doz aşılananların sayısı ise hala 15 milyonu geçmiş değil.

Fakat ülke genelinde aşı olanların oransal dağılımına bakıldığında doğu ve güneydoğunun birçok kentinde aşılanma oran ve suratının batı vilayetlerine nazaran yüzde 30-40 daha düşük seyrettiği dikkatlerden kaçmıyor. Bölgede vazife yapan sağlıkçılar ise bu durumu ‘aşıların kısırlık yaptığı’ istikametindeki palavra, yanlış dedikodulara bağlıyor.

Diyarbakır Tabip Odası Lideri Dr.Elif Turan Milliyet’e yaptığı açıklamada “Orantılama yaptığımızda bile, aşılanma sayı ve suratı batı vilayetlerine nazaran yüzde 30-40 daha düşük seyrediyor. Süreç birinci 1 yılda gereğince şeffaf yönetilmediğinden toplumda güvensizlik oluştu. Hemşehrilerimize Kovid-19 aşılarının aktifliğini anlatınca ikna oluyorlar.

Bilhassa kırsaldaki vatandaşlarımız bir ekip söylentilerden çabucak etkilenip aşılanmaktan kaçınabiliyor. Aşılanma suratını arttırmak için Türkçe ve Kürtçe afişler hazırladık. Bilhassa 60 yaş üzeri bayanların birçoğu Türkçe bilmiyor. Bölgenin kaideleri göz önüne alınarak, kırsal için taşınabilir takım ve tanıtım takımları oluşturulmalı” dedi.  

Mardin Tabip Odası Lideri Volkan Binbaş da kent ve bölge genelinde aşıya erişim konusunda rastgele bir problem olmadığını tabir ederek, “Aşılanma oranlarımız istediğimiz düzeyde değil fakat kırsala gittiğimizde yaşlılara ‘aşı yapalım, aşı senin korur’ dediğimizde ‘tamam yap’ diyorlar.

Lakin biz gitmediğimizde, kent merkezine gelmiyor, gelemiyorlar. Bölgede aşılanma suratının yükseltilmesi için taşınabilir hizmet ve tanıtımların daha ağır halde hayata geçirilmesi gerekiyor. Türkçe bilmeyen vatandaşlarımıza ana lisanlarında Kovid-19 aşılarının ehemmiyeti hakkında bilgilendirme yapılmalı” diye konuştu. 

EVVELDEN DE VARDI

Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof.Dr.İsmail Balık ise geçmişte de çocuk aşı kampanyalarında kısırlık palavralarının ortaya atıldığını belirterek, şunları söyledi: “Bu telaşın Doğu ve Güneydoğu vilayetlerinde daha ağır olarak devam ettiğini görüyoruz.

Doğu ve Güneydoğu’daki kanaat liderleri kesinlikle aşı kampanyalara takviye vermeli. Vatandaşa kendi anadilinde aşının koruyuculuğu ve kıymeti anlatılmalı. Köylerdeki beşerler, aşı merkezlerine gitmekte zahmet çekebiliyor. Sıhhat müdürlükleri taşınabilir takımlarla kırsal bölgelere daha ağır hizmet götürürse, bölgedeki aşılanma oranları artar.”

ÖZEL ÇALIŞMA YAPILMALI

Doç.Dr.Duran Tok (Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı): “Güneydoğudaki vatandaşımızın bir kısmı aşıların kısırlık yaptığı istikametinde yanlış kanıya sahip. İnsanımızın hislerini istismar ederek, siyasi telaffuzlar üzerinden de aşıya güvensizlik yaratılıyor. Lakin en büyük kaygının kısırlık olduğunu gözlemliyoruz. Doğu ve Güneydoğu’da aşıya ikna konusunda daha özel ve güçlü çalışmalar hayata geçirilmeli.”

YÜZÜMÜZ GÜLDÜ!

Öte yandan kademeli olağanlaşmanın üçüncü etabına 1 Temmuz’dan itibaren geçti. Sokağa çıkma yasakları da sonra erdi. İçişleri Bakanlığı, 27 Haziran’da yayımladığı genelgeyle kademeli olağanlaşma sürecinin üçüncü etabında, tüm iş yerleri evvelki günden itibaren ruhsatlarındaki belirlenmiş olan açılış kapanış saatleri çerçevesinde faaliyet göstermeye başladı.

Canlı müzik dahil olmak üzere müzik yayını ise saat 24.00’e kadar uzadı. Uzun müddet sonra kısıtlama olmadan sokağa çıkanlar gece geç saatlere kadar dışarıda vakit geçirdi. Türkiye’nin birçok kentinde parklar, kıyılar, sokaklar ve caddeler Kovid-19 salgını öncesindeki günleri aratmadı.

Yasaksız günlere hasret olan vatandaşlar, toplumsal ara ve maske kuralı unutsalar da sohbetin bol olduğu, arkadaşların dostların birbirleriyle hasret giderdiği bir akşam geçirdi. Biz de olağanlaşmanın birinci gününde Beyoğlu’ndaydık. İstiklal Caddesi, sokaklar ve cümbüş yerleri tıka basa doluydu.

Yasakların sona ermesi hem esnafın hem de vatandaşların yüzünü güldürdüğüne tanıklık ettik. Bilhassa müzikli yerlerde yasaksız birinci gecenin coşkusu hissediliyordu. Beşerler işletmelerin kapılarında bir partideymişçesine eğlendi. Havanın da tesiriyle neredeyse tüm cümbüş yerlerinde müşteriler ya dışarıda oturdu ya da kapı önlerinde ayakta cümbüşüne devam etti. Olağanlaşmanın birinci gecesinde Milliyet’e konuşanlar şunları aktardı: 

Arkadaşlarıyla Beyoğlu’nda bir barda oturan Harun Tekin (31): “Uzun vakittir bu kadar keyif aldığımı hatırlamıyorum. Farklı bir şey mi yapıyoruz olağan ki değil. Lakin konutun dışında bir arkadaşınızla bir yerde saatlerce oturmak bile büyük bir lüksmüş. Nefes aldığımı hissettim. Ülkemizde resmen turist üzereydik. Saatin 24.00 ile sonlu tutulmasını da çok gerçek bulmuyorum. Saat sınırlamasının özgürlükleri kısıtladığını düşünüyoruz.”

Fulya Armağan (37): “Uzun bir müddet sonra birinci sefer dışarı çıktım. Bu durumu biraz garipsedim sanırım eski alışkanlıklarımıza dönmemiz biraz vakit alacak. Pandemi nedeniyle daima konutta olunca bu saatlerde dışarıda olmayı insan biraz yadırgıyor. 1.5 yıldır neredeyse bu saatlerde daima evdeydim ve saat 23.00 ben hala dışarıdayım. Bunu da çok özlemişim. Saatlerce bir yerde oturup içmek ne kadar büyük keyfiymiş.”

‘BUNA MUHTAÇLIĞIMIZ VARDI’

Bir işletmenin kapısında müzik söyleyip kalabalık bir kümeyle dans eden Eda Sezgi: “Uzun vakittir bu türlü eğelendiğimi hatırlamıyorum. Saatin 24.00 çekilmesi açıkçası beni memnun etti. Eğlenebileceğimiz bir vaktimiz var. 1.5 yıldır konutlardayız, bugün çıkıp buraya gelmek o kadar iyi geldi ki. Evet farkındayım çok kalabalık ve çok iç içeyiz. Bunları düşünerek gelmeseydik ruh sıhhatimiz bozulacaktı buna da muhtaçlığımız var.”

Zühtü restoranın sahibi Tarkan Pala: “Pandemi sürecinde en fazla etkilen kesimlerin başında geliyorduk. Bundan evvelki kademli açılmalar da bizi olumlu istikametten pek etkilemedi. Zira beşerler saat 19.00 üzere işten çıkıyor buraya gelmeleri en az. Kimsede bu türlü bir yere 1 saat için gelmiyordu. Saatin 24.00 çekilmesi bizim yüzümüzü güldürdü. Bugün yüzümüz güldü diyebiliriz. Lakin saatin en az 02.00 olması gerekiyor.”

Amaç restoranın sahibi Tuncay Selçuk: “Burada her işletmenin aşikâr bir müşteri potansiyeli var. Benim yerimin bugün boş olmasının sebebi müşterim şuurlu. Virüs büsbütün bitmediği için yerlere gitmeyi tercih etmiyor. Bizim saatlik ya da düzenlemelerle ilgili zahmetimiz yok.

Bizim genel zahmetimiz ülkenin gündemi ve salgın. Salgın büsbütün bitmediği sürece biz sıkıtı yaşamaya devam edeceğiz. Başka işletmelerin müşterin yüzde 50’den fazlası aslında turist. Benim müşterim salgın bitmeden gelmek istemiyor.”

Yasaksız birinci gece olta balıkçıları Galata Köprüsü’ndeydi. Balık tutkunu bir vatandaş, “Yasaklar kalktı, balık tutmaya geldik. Bayağı balık var, istavrit tuttum. Epeydir bekliyoruz, bir yıldır çıkamamıştık. Hava pak, rüzgâr iyi meskende oturmaktan iyidir” dedi. Kimi vatandaşlar da köprüde bisiklet sürdü.

Bir küme arkadaş ise köprü üzerinde oturarak sohbet etti. Sohbet eden vatandaşların maske takarak toplumsal arayı korudukları görüldü. Zeytinburnu kıyısı de kalabalıktı. Burada yeşil alanda oturan bir aile “Eve gitmeyi düşünmüyoruz, sabaha kadar buradayız.

Sabah saat 08.00’de işe gidiyoruz ancak bunu kutluyoruz bugün. Çok memnunuz, inşallah bir daha yaşamayız, Koronavirüssüz günlere inşallah. İki yıl sonra terimizi attık. Yeğenlerimizi getirdik” kelamlarıyla hislerini söz etti.