Gökhan Kam / İSTANBUL

Yüzlerce kuş tipine, kuşağı tehlike altında olan canlılara ve yüzlerce bitki cinsine mesken sahipliği yapan sulak alanlar, atılan çöpler, harifyatlar ve atıklar nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Türkiye’nin Memleketler arası Ramsar Kontratı ile müdafaa altına aldığı sulak alanlar, vandallığın kurbanı olmuş durumda. Harfiyat ve atık dökümünün pandemiyle birlikte arttığına dikkat çeken uzmanlar, sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı dö8emlerde kaçak dökümlerin de arttığını söylüyor. “Suyun değerini bilelim’ diyen uzmanlar, “Dünya susuzluktan kırılıyor, biz su kaynaklarımızı taşla, toprakla dolduruyoruz” diyerek, bu duruma son verilmesi gerektiğini söylüyor.

AKÇAY SAZLIĞI TEHLİKEDE

Kuzey Ege bölgesinin değerli sulak alan ekosistemlerinden biri olan Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı’nın ve bir kısmının Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından yaklaşık 1 yıldır hafriyat alanı olarak kullanıldığının ortaya çıkması üzerine etraf örgütleri, buna son verilmesi için geçen hafta kampanya başlatmıştı. 37 etraf örgütü yaptıkları ortak açıklamada, Türkiye’nin toplamında kaydedilmiş olan 487 kuş tipinin yüzde 30’una, kuşağı kritik derecede tehlike altında olan yılan balıklarına ve yüzlerce bitki tipine konut sahipliği yapan Akçay Sulak Alanı, Akçay Sazlığı ve Sulak Alanı’na yapılan moloz dökümünün ivedilikle durdurularak alanın rehabilite edilmesini istemişti. Açıklamada, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin Akçay Sulak Alanı’nın hafriyat alanı olarak kullanılmasının hem hukuka hem de Türkiye’nin taraf olduğu Ramsar Sözleşmesi’ne karşıt olduğunu belirtildi ve bunun Etraf Kanunu’nun 9’uncu unsurunun “e” fıkrası ve 4342 sayılı Mera Kanunu’nun 4’üncü hususunun sulak alanların korunmasını kesin karara bağladığı hatırlatıldı.

‘BELEDİYE YASA TANIMIYOR’

Bölgenin Türkiye imza atarak taraf olduğu Ramsar Kontratı kapsamında korunması gerekirken lokal idarenin alana hafriyat döktüğünü belirten Hassas Ekosistemler ve Müdafaa Alanları Daire Lideri ve Tabiat Araştırmaları Derneği İdare Şurası Lideri Osman Fazilet, mahallî idareleri eleştirdi:

“Ramsar ile Türkiye sonları dahilindeki tüm sulak alanları koruyacağını taahhüt etti. Sonra da yasal düzenlemeler yapıldı. Hazırlanan yönetmelikle sulak alanların, hiçbir formda doldurulamayacağı, kurutulması yoluyla arazi kazanılamayacağı karara bağlandı. Ancak maalesef kurumaya devam ediyorlar. Yanlış uygulamalardan biri de Edremit’teki Akçay Sazlığı’nda yaşanıyor. Alana hafriyat dökülüyor. Pek çok alanımızda benzeri örnekler var. Bunu kamu kurumu olan mahallî idare yapıyor. Maddeleri uygulamaktan sorumlu olan kurum yasaya ters süreç yapıyor. Lokal idarede kararları alanlar hiç bu kanunları okumazlar mı? Akçay Sazlıkları’nın tıpkı vakitte tescilli mera alanı. Suya erişmek insan haklarının en üst sıralarında yer alıyor. Orada yaşayan 100’ün üzerinde kuş çeşidi var. Ayrıyeten jenerasyonu tehlike altındaki yılan balıkları da o alanda yaşıyor.”

‘SUYU ZEHİRLİYOR’

Sulak alanlara bir çöpün atılmasının dahi yasak olduğunu lisana getiren göl uzmanı Doç. Dr. Erol Kesici de şunları söyledi:

“Sulak alanlar, bizim suyu üreten kaynaklarımız. Birebir vakitte kuşların, börtü böceğin, kelebeğin hayat alanı. Bu canlılar ziraî uğraşta de bize yararı sağlıyor. Balıkesir Ayvalık, İzmir Gediz havzasına konaklamak için gelen kuşlar, tarıma çok büyük yarar sağlıyorlar. Biz bu canlıların hayat alanlarını yok edersek, tarımda da karşılığını görürüz. Artık suyun değerini bilelim. Dünya susuzluktan kırılıyor biz su kaynaklarımızı taşla toprakla dolduruyoruz. Sulak alanların kurutulması sera gazlarından daha tehlikeli. Atılan hafriyatın içerisinde çok pak şeyler yok. Hepsi sularımızı kirletecek kimyasallar barındırıyor. Bunlar yeraltı sularından tekrar bize ulaşıyor. Bilhassa sokağa çıkma yasağının olduğu cumartesi-pazar günlerinde bu cins atıkların daha ağır bir formda atıldığını görüyoruz. Bu hususta çok fazla şikâyetler geliyor.”