Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın işaret ettiği hukuk ve iktisat alanında yürütülen ıslahat çalışmalarının ayrıntıları netleşmeye başladı. Yapılan çalışmada, “ifade özgürlüğü” alanıyla ilgili davalarda “uygulamadaki farklılıkların giderilmesi”, Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) ihlâl kararlarının “yeniden yargılama” sebebi sayılması, ticari arabuluculukta kapsamın genişletilmesi üzere başlıklar öne çıkıyor. Mevzuat çalışmasının ocak ayında 4. yargı paketi olarak Meclis’e sunulacağı söz ediliyor.

Çalışmalardaki son durum, evvelki gün Erdoğan’ın başkanlığında gerçekleştirilen AK Parti MYK toplantısında da ayrıntılarıyla ele alındı.

Edinilen bilgiye nazaran, Avrupa Birliği (AB) sürecine de tesir edecek bir dizi düzenleme içerecek ıslahatlarda en değerli başlıkları söz özgürlüğü, uzun tutukluluk müddetlerinin kısaltılması ve lokal mahkemelerin AYM ile AİHM kararlarına ahengi ile ilgili yapılacak değişiklikler oluşturacak.

Bu kapsamda anayasa ve maddelerdeki kararları açık olan lakin uygulamadan kaynaklı sıkıntıların yaşandığı “ifade özgürlüğü” alanıyla ilgili “uygulamadaki farklılıkların giderilmesi” sağlanacak.

Tutukluluk müddeti

Geçen yıl çıkarılan 1. yargı paketiyle Türk Ceza Kanunu’nda soruşturma etabındaki tutukluluk mühletlerine hudut getirilmiş; böylelikle soruşturma sürecindeki azami tutukluluk mühletine ait kararlar, kovuşturma evresinden ayrılmıştı. Yeni düzenlemeyle 102. unsurda ağır ceza mahkemelerinin vazife alanına giren davalarda, 7 yıla kadar çıkarılabilen tutuklama müddetinin aşağı çekilmesi planlanıyor.

Yeni paketle, mahallî mahkemelerin AYM ve AİHM kararlarına ahengi konusunda da kıymetli bir adım atılması öngörülüyor. Geçtiğimiz ocakta Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) hâkim ve savcıların derece yükselmesi temellerine ait prensip kararında yaptığı değişiklikle birinci kere yargı mensuplarının terfilerinde AİHM ve AYM’nin ihlâl kararına sebebiyet verip vermediklerine de bakılması karara bağlanmıştı. Fakat “uyumsuz karar” örneğinin son olarak CHP Milletvekili Enis Berberoğlu davasında yeniden gündeme gelmesi ve çok tartışılması nedeniyle ihlâl kararlarının, “yeniden yargılama” sebebi sayılması için kanun değişikliği planlanıyor.

4. yargı paketinde, hakim ve savcıların isteği olmaksızın öbür yere tayin edilememesini sağlayacak coğrafik teminat düzenlemesinin de yer alacağı söz ediliyor.

Ticari arabuluculuk

Pakette yer alacak ekonomik düzenlemelerle ilgili son karar ise önümüzdeki günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün iş dünyasının çatı kuruluşları ve STK’larla yapılacak toplantıların akabinde netleşecek. Lakin düzenlemelerin temelini “yatırım uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde milletlerarası tahkim, sulh, uzlaşma, arabuluculuk üzere uyuşmazlık tahlil yollarının kullanımının artırılması” oluşturacak. Yapılan mevzuat çalışmasının birinci kısmının ocak ayında 4. yargı paketi olarak Meclis’e sunulacağı öğrenildi.