Adalet Bakanlığı, yeni isimli yılın başlaması ile birlikte cumhuriyet savcılıklarına bir yazı göndererek aile içi şiddet ve bayana yönelik şiddetle daha aktif uğraş edilmesine yönelik yeni uygulamaları anlattı. Bilhassa bayana yönelik şiddetle gayrette kollayıcı ve önleyici önlemlerin ehemmiyetine işaret edilen yazıda, yenilikler şöyle sıralandı:

Yargıçların verdiği önlem kararları artık PTT yoluyle değil, polis ve jandarma tarafından şiddet uygulayana şahsen iletilecek. Bildirim kararı iletilirken, şiddet uygulayan şahısların dikkati çekilecek ve tekrar ihlal durumunda mahpusa girebileceği istikametinde ihtar edilecek. Polis ve jandarmanın şahsen tebligatta bulunmasıyla postada yaşanan gecikme yahut bildirinin yapılamaması üzere problemler da ortadan kalkacak. İçişleri Bakanlığı ile bu bahiste görüşmeler yapıldığını belirten Adalet Bakanlığı yetkilileri, “Eve uzaklaştırma tebligatı çıkarılıyor, PTT ile gönderiliyor. Öbür adreste olunması ya da öbür nedenle tebligat yapılamıyor. 15 gün sonra tekrar şiddet uyguladığı vakit hakimin önüne ikinci defa geliyor. Hâkimin verdiği önlem kararı tebligatı yapılamadığı için ikinci defa şiddet hadisesinde mahpus kararı uygulanamıyordu. Artık İçişleri Bakanlığı ile görüşüldü, tebligat kararını polis ve jandarma iletecek. Yazılı tebligatı yaparken, kelamlı olarak da ‘taciz ettiğin, şiddet uyguladığın bireye yaklaşma, yakınlarını mağdur etme, ziyan verme, şu kadar aradan fazla yaklaşma yoksa sonuçlarına katlanıp mahpusa girersin’ denilecek” bilgisini verdi.

‘Zorlama hapsi’

Tekrarlanan şiddet olayları yahut önlem kararlarının ihlali durumunda gecikmeksizin zorlama mahpusu uygulanacak. Bu uygulama ile verilen önleme uyulması ve şiddet aksiyonlarının tekrarlanmaması konusunda caydırıcılık da sağlanmış olacak.

Takibi kolaylaşacak

Aile içi ve bayana yönelik şiddet hadiseleri artık bu alanda uzmanlaşmış, ihtisaslaşan muhakkak cumhuriyet savcılarınca takip edilecek. Yetkililer bu uygulamaya ait de şunları söyledi: “Artık bu hadiselere ihtisas sahibi savcılar bakacak. Uygulama başlatıldı. Vilayet merkezlerinin yanında büyük ilçelerde örneğin beş savcı varsa yalnızca biri bu olay ve önlemlere bakıp takip edecek. Bayanın muhatabı teke indirilecek. Önlem duruşması uygulaması ocakta uygulamaya geçirildi. Ankara’da 3, Antalya’da bir önlem duruşması var. Böylelikle tek duruşma ve hâkim, tek savcı ve tek kolluk ofisi üzerinden işler yürütülecek. Bu sayede hiçbir hadise gözden kaçmayacak, tekrarlanan hadiseler azaltılmış olacak. Bir bayan şiddet gördüğünde birden fazla karakola, savcıya şikâyette bulunuyor. Şiddet hadisesi oldu, o gün bakan Savcı Ahmet Bey’e kederini anlatıp şikâyette bulunuyor. Bir ay sonra yeniden şiddet gördü lakin o gün de Savcı Mehmet Bey’e sıkıntısını anlatıp şikâyet ediyor. Ancak tıpkı savcıya müracaatta bulunursa, savcı vakanın evveliyatını bilirse daha caydırıcı kararlar verecek.”

Yaşanan şiddet hadisesinde mağdurun daha evvel şiddete uğrayıp uğramadığı konusu kesinlikle denetim edilecek. Bu istikamette bulgulara ulaşılması durumunda kuşkulu hakkında tesirli müdafaa önlemlerine başvurulacak. Bilhassa nitelikli ve tekrarlanan şiddet olgusu içeren olayların risk değerlendirmesi daha dikkatli yapılacak.

ŞÖNİM raporu

Soruşturma ve yargılama sürecini desteklemek hedefiyle Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Vilayet Müdürlüklerindeki Şiddeti Tedbire ve İzleme Merkezleri’nden (ŞÖNİM) kesinlikle toplumsal inceleme raporu istenecek. Talep edilecek gözetici ve önleyici önlem kararları belirlenirken, kolluk ünitelerince doldurulan hadise kayıt formu ve hazırlanan toplumsal inceleme raporu dikkate alınacak. Bakanlık yetkilileri, bu bahiste Aile Bakanlığı ile ortak çalışma başlatıldığını lisana getirerek, “ŞÖNİM raporlarıyla isimli süreç desteklenecek. Acil durumlarda hakim önlem kararlarına hükmedecek. Bir aylık önlem kararı veriliyor lakin bir ay içinde tehdit ortadan kalkmayabilir. Tehdidin derecesi, niteliği, yanlışsız yahut eksik olup olmadığını ŞÖNİM’ler toplumsal inceleme raporuyla hâkim önüne koyacak. Hâkim de önlem kararını buna nazaran güncelleyebilecek. Lakin başlangıçta ŞÖNİM raporu beklenmeyecek natürel ki. Aile Bakanlığı ile ortak çalışılacak. Kurumsal yeterlilik tamamlanacak” bilgisini verdi.

Öfke denetimi tedavisi

Aile içi ve bayana yönelik şiddet olaylarında hadiseye özel, öfke denetimi, gerilimle baş etme, unsur bağımlılığı tedavisi üzere uygun önleyici önlem kararları da göz önünde bulundurulacak. Yetkililer bu uygulamanın kıymetini de şöyle vurguladı:

“Kadını korumak yetmez. Sığınma konutuna alınıyor, bir süre sonra çıkıyor. Şiddeti uygulayan kişi tutuklanıyor, özgür kalıyor. 2-3 ay önlem tutuklaması. Çıktığında ne olacak? Öfke denetimi önleyici önlem kararları olarak teklif edilecek, savcılar, yargıçlar bunları kıymetlendirecek. Kişinin ıslahı, uyarılması, gerilimle baş etme programlarına dahil olması sağlanacak. Unsur, alkolle ilgili badireleri olanlar tedavi edilerek şiddet ortadan kaldırılmaya çalışılacak. Yalnızca uzaklaştırma, sığınma meskeni kararları sorunu çözmeye yetmiyor. Bunların faal kullanılması sağlayacak.”