Pandemi ile birlikte konutta hareketsiz geçirilen vakit sonucu beden ağrılarımız ne kadar arttı?

Birçoğumuzun yaşlanma ile birlikte bedensel şikayetleri de artar. Ama son 1 yıldır yaşadığımız pandemi süreci yalnızca yaş almaya bağlı değil, etkin iş ömründen meskende masa başında sabit çalışma ortamına transfer olan birçok kişinin karşılaştığı bir sorun halini almaya başladı.
Hasılı masa başı çalışanlar başta olmak üzere neredeyse herkesin bel, sırt, boyun ağrıları ivmeli bir biçimde arttı ve artmaya da devam ediyor. Bu durumu pandemi sürecinin birinci birkaç ayından itibaren gözlemlemeye başladık yani hareketsizliğin kısa vadeli sonuçlarıydı.

Pandemi sürecindeki pasif ve hareketsiz ömrün çok daha önemli olan orta-uzun vadeli sonuçlarına kesinlikle değinmek gerekiyor. Hareket, bilişsel ve duygusal işlevleri besler. Öğrenme, hafıza, karar verebilme hüneri, his denetimi ve hatta dürtü denetimi üzere birçok nöral işlev faal ömür ile desteklenebilir. Hareket etmeden yaşadığımız son 1 yıllık pandemi sürecinde kas-iskelet ağrıları, istikrar ve uyum kayıplarının yanı sıra üstte bahsettiğim bilişsel işlevlerde da kayıp gözlemlemeye başladık. Bu durum anksiyete, depresyon ve panik bozukluk üzere sorunlar olarak kliniğe yansıyarak bireylerin ağrı-hareketsizlik-ağrı döngüsüne saplanmasına sebep oluyor ve hayat kalitelerini önemli ölçüde düşürüyor.

Bu durumun önüne olağan adım sayılarının ve yürüyüşün dışında haftanın 4 günü 40 dakikalık tempolu bir yürüyüşle birlikte haftanın 2 günü 30 dakikalık koşu, bisiklet yüzme üzere bir fizikî aktivite ile geçilebilir.

Pandemi sürecinde konuttan çalışmak zorunda olan çalışanları ileride bekleyen bedensel tehlikeler nelerdir? Bunlarla nasıl başa çıkılabilir?

Son 1 yıllık pandemi periyodunda ofis çalışanları ergonomik ofislerinden home ofislere geçmek zorunda kaldı. Bu durum ve “rahat” çalışma ortamları birinci başta çalışanları sevindirse de bir müddet sonra bu durumun vücutları üzerindeki fizikî tesirlerini gözlemleyince pek de olumlu olmadığı anlaşıldı.

Tüm ofis çalışanı için en kıymetli kavramdır ergonomi ve birçok ofis de çalışanlara uygun ergonomi ile tasarlanmıştır. Münasebetiyle ofis ortamındaki masabaşı çalışanlar için muhakkak aralıkta molalar ve nizamlı fizikî aktivite daima oturmanın verdiği travmatik etkiyi minimize edebiliyordu. Ancak home ofis ortamlarında çalışanlar “ergonomi” kavramını tam manasıyla terk etti ve bu durumun götürüleri de kısa bir müddette ortaya çıktı. Konuttan çalışıyor olmanın verdiği rahatlıkla şahıslar oturma konumuna ehemmiyet vermemeye başladı ve fizikî aktiviteleri de önemli ölçüde azaldı. Bununla birlikte bireyler omurgada eklem blokajları, kas imbalansları, boyun düzleşmesi, hareket kısıtlıkları ve hatta fıtıklaşmalar üzere birçok omurga sorunu ile karşı karşıya gelebiliyorlar. Bir kayropraktik uzmanı olarak hastalara daima şu cümleyi telkin ediyorum: “Probemi oluşmadan önlemek, tedaviden çok daha kolaydır.”

Lakin maalesef kliniklere başvuran hastaların büyük bir kısmında home ofis çalışmanın omurga üzerinde yarattığıo lumsuz tesirleri görebiliyoruz. Konut ortamında dikkat edilmesi gereken konuları birkaç alt başlıkta inceleyebiliriz:

1-Monitör yüksekliği göz hizasında olmalı.

2-Dizüstü bilgisayar kullanan çalışanlar kesinlikle harici bir klavye ve ergonomik bir fare kullanmalı ve bu ekipmanları bedene olabildiğince yakın tutmalı.

3-Ergonomik tasarlanmamış bir sandalye kullanıyorsa kesinlikle bel takviyesi kullanılmalı.

Tüm bunların ötesinde 45-60 dakikada bir ayağa kalkıp birkaç dakikalık yürümek yahut bir dizi mola idmanı yapmak, oturmanın verdiği travmatik tesirle başa çıkmaya yardımcı olmaktadır.

Toplumsal medya ve telefon ile fazla vakit geçirmenin bedenimizdeki olumsuz tesirlerinden nasıl kurtulabiliriz?

21. yüzyılda hayatımıza giren tablet ve telefonlar vaktimizin çok büyük bir kısmını kaplamaya başladı. Bununla birlikte sıklıkla gördüğümüz boyun düzleşmesi durumlarında ivmeli bir artış görmeye başladık. 5 şahıstan 4’ünde gözlemlediğimiz boyun düzleşmesi, çok yaygın olmasının yanı sıra bir teşhis değildir. Hatta bu durumla bir arada “text-neck” (kısa ileti boynu) kavramı literatüre girmeyi başardı.

Boyun bölgesinin mekanik işlevi gereği, düzleşen boyun eğriliği tek başına bir şey tabir etmemekle birlikte boyun fıtıklarına taban hazırlamaktadır. Boyun düzleşmesi görülen olayların çok büyük bir kısmında en az bir diskte fıtık başlangıcı görmekteyiz. Bu yüzden tek başına major bir sorun olarak görmesek de bu duruma karşı kesinlikle tedbir alınması gerekmekte aksi takdirde kişiyi geri dönüşü sancılı bir süreçle baş başa bırakabilmektedir.

Bu durumu önlemek ve bedenin başa çıkabilmesini sağlamak ismine:

1-Toplumsal medya ve akıllı telefonlarda geçirdiğimiz vakti kısıtlayın. Gerekiyorsa hatırlatıcı bir uygulama kullanın.

2-Oturur durumda isek bacakların üstüne bir yastık vb. takviye alarak dirseklerinizi yükseltin. Bu yolla telefona bakmak için boynun öne eğilmesini azalacaktır.

3-1 litre su dolu plastik bir su şişesini boyun altına koyup sert bir tabanda 2-3 dakika sırt üstü uzanın.