İhsan Dindar – milliyet.com.tr / ihsan.dindar@milliyet.com.tr

Yeni bir orkestra ile karşımızdasınız “Festival Orkestrası” öncelikle güzel olsun. 48. İstanbul Müzik Şenliği kapsamında da bir kayıt gerçekleştirdiniz. Ona da geleceğiz ancak Şenlik Orkestrası’na dair bilgilerle başlamak isterim…

 İstanbul Festivali’nde misyon alan yerleşik orkestralar oldu epeydir, lakin birçoğumuzun hayalinde olan bir şenlik orkestrası fikrini bu yıl zorunluluktan hayata geçirdik, lakin bazen zorunluluklardan iyi sonuçlar çıkabiliyor. Şenlikte yönetmem planlanan İ Solisti Veneti (Venedik Solistleri) konseri malum nedenlerle iptal olunca, konserin destekçileri Türk sanatkarlarını desteklemek istediler ve biz de bilhassa salgın devrinde çok kırılgan hayatları olan hür çalışan müzisyenlerden bir orkestra oluşturmaya karar verdik. Müzisyenlerin birden fazla, Türkiye Gençlik Filarmoni Orkestrası’ndan tanıdığım arkadaşlardı.

Pandemi hayatımıza yeni kavramlar dâhil etti. Bunlardan biri de online konserler. 48. İstanbul Müzik Şenliği de bu sene büsbütün çevrimiçi olarak gerçekleştiriliyor. Öncelikle bu çevrimiçi konser fikri hakkında ne düşünüyorsunuz? Çevrimiçi kayıtların her şey olağana döndükten sonra da devam etmesi fikrine nasıl bakarsınız?

Çevrimiçi konserlerin hiçbir formda gerçeğinin yerini alamayacağını biliyorum. Beşerler pandemi öncesinde de, “müzik dinlemenin” bir yerleri tıklamak olduğunu sanıyordu. Bütün meslekler ortasında en sıkıntı ve uzun eğitimi gören müzisyenlerin emeklerinin ücretsiz olması esasen çok ürkütücü bir kültür haline gelmişti, pandemi bunu daha da tuhaf bir hale getirdi. Müziğin, birebir yeri paylaşan, çalanla dinleyen ortasında ağır ve derin bir bağlantı ögesi olduğu göz arkası ediliyor. Çevrimiçi konserler her türlü kayıt üzere müziğin yalnızca bir sureti. Konserler olamıyorken hiçten iyi tabii…

Konser kaydı tarihi Tophane-i Amire’de gerçekleştirildi. Biraz seçkiye de değinmenizi istesem?

 Tophane-i Amire, daha evvel iki şenlik gerçekleştirdiğim, oda müziğinden operaya kadar farklı çeşitlerde konserler organize ettiğim ve yönettiğim bir yer, atmosfer harika, lakin akustik haliyle fazla canlı. Bu akustiklerde süratli müzikler çalınca sesler çok birbirine giriyor. Asıl bu nedenle daha yavaş yapıtlara yer verdik, fakat gereğince çeşitlilik olması için Kuzey Avrupa’dan Güney Avrupa’ya uzandık, haliyle Arjantin yoluyla.

Sizin bir de Cemal Reşit Rey Konser Salonu genel sanat direktörlüğü ve CRR Senfoni Orkestrası ve Türkiye Gençlik Orkestrası Şefliği üzere değerli görevleriniz de var. Geçtiğimiz haftalarda Harbiye Açıkhava Tiyatrosu’nda CRR Senfoni Orkestrası ile bir konser gerçekleştirdiniz. Toplumsal aralı konser tecrübesi siz müzisyenlere neler hissettirdi?

 Sosyal aralı oturduğunuz vakit, 80 kişi sığacak sahneye 50 kişi sığabiliyor. Müzisyenler birbirlerinden olağanda olduğundan daha uzak oturuyorlar, bu yüzden kendi ortalarında da şefle de irtibatları farklı oluyor. Lakin burada da bir olumsuz durumdan, insanların birbirlerini daha iyi dinleyerek çaldıkları bir ortam oluşuyor.

Havalar soğumadan Harbiye Açıkhava Tiyatrosu üzere açık yerlerde bu tip bir konseri tekrarlamayı düşünüyor musunuz?

 Şu anda çok geç, lakin gelecek yaz, tanınan klasiklerden oluşan sohbetli konserleri daha sık gerçekleştirmek isterim. Bir konser salonunda senfonik bir konsere gitmeyi düşünmemiş insanlara ulaşıp bu müziğin herkesin hayatında olabileceğini göstermek için hoş bir fırsat.

Bilhassa klasik müziği baz aldığımızda dinleyici kitlesinin yüklü olarak orta yaş ve orta yaş üstü olduğunu söylemek herhalde yanlış olmaz. Bu kitle birebir vakitte salgında da en riskli küme. Eminim onlar konserleri, siz de onları salonda görmeyi özlemişsinizdir. Onlara yönelik bir proje çalışmanız olacak mı?

 CRR’de konserler başladığında hafta sonları konserler erken saatte yapılacak, hafta içi de, bütün sanatkarlardan kelam aldık, iki kez çalacaklar. Hem salon kapasitesini üçte birine düşürüyoruz, hem de 65 yaş üstü dinleyicilerimiz saat 20.00’de konutlarında olabilecekler. 65 yaş üstüne bu türlü bir kısıtlama getirmenin mantığını da anlamak imkânsız aslında.

Bir öteki can alıcı nokta; sizinle geçtiğimiz kış konuştuğumuzda büyük bir şevkle planlarınızdan bahsetmiştiniz. Bu kış için yeni bir kısıtlama kararı gelmemesi durumunda CRR Konser Salonu’nda etkinlikler yapılması planlanıyor mu?

 Kısıtlama hali hazırda var. Az dinleyici, büyük orkestralar yok, lakin buna karşın renkli bir alternatif program oluşturabildik. Alışılmış aşikâr kurallar uygulanacak.

Son olarak yakın gelecek için iyimser misiniz? Yakın bir gelecekte eski olağana dönebileceğimizi düşünüyor musunuz?

 Bizim dinleyicimiz disiplinli, maskeli, 60 dakikalık konserleri dinleyeme gelen beşerler. Konser salonlarını düğün salonlarıyla bir tutup kurunun yanında yaşın da yandığı yasaklara kurban gitmeyeceğimizi umuyorum. Eski olağana dönmek uzun sürebilir, lakin bu, oturup beklemek için bir neden değil. Sanatın kolay vazgeçilebilir görüldüğü ülkemizde bizi kıymetli bir imtihan bekliyor.

Fotoğraflar: Poyraz Tütüncü