İhsan Dindar – milliyet.com.tr

Öncelikle ferdî olarak bu şiddetli süreci aşmada neler yapıyorsunuz? Marttan bu yana günleriniz nasıl geçiyor?

Ben de herkes üzere elimden geldiğince Türkiye ve dünyadaki gelişmeleri takip etmeye çalışıyorum. Öncelikle süratli bir biçimde maske ile yaşamaya alıştım. Ben tıpkı vakitte İspanya’da ikamet ediyorum bu süreçte seyahat yasakları ile birlikte en uzun müddet Türkiye’de kaldığım devri yaşadım. Kendimle baş başa kaldım, mutfağa girip yemek yapmayı denedim. Annemi daha az görüyorum. Risklerden kaçınmaya sorumlu davranmaya ve bu süreci olabildiğince şuurlu geçirmeye çalışıyorum.

Bu süreçte artık sayısı söylem edilemeyecek kadar çok konser iptal edildi, ileri bir tarihe ertelendi. Pasion Turca olarak sizin bu süreçte ertelediğiniz tertipler hakkında biraz bilgi verebilir misiniz?

2020 yazı için hem yurtiçinde hem de yurtdışında ağır bir konser takvimimiz vardı. Memleketler arası Şenliklerin de ertelenmesiyle biz de konser takvimimizde revizelere gittik. Ertelediğimiz en değerli konserlerden kimileri Türkiye’de yapacağımız LP, Monica Molina, Chico & The Gypsies konserleri ile Türkiye ve Avrupa’da yapacağımız Pink Martini turnesiydi. Bu süreçte açıklanan kurallar doğrultusunda süratli aksiyon alabileceğimiz projeler geliştirdik. Tuluğ Tırpan ve Barbaros ile birlikte “A Touch of Jazz” projesini hayata geçirdik ve Bodrum Caz Festivali’nde yer aldık. Memleketler arası arenada ülkemizi muvaffakiyetle temsil eden opera sanatkarı Burak Bilgili ve Nemeth Quartet eşliğinde Barbaros ile klasik yapıtları yaylı düzenlemeleriyle sunacağımız bir proje üzerinde çalışıyoruz. Sanatkarımız Barbaros ile İstanbul’un seçkin otel zincirlerinden birinde Boğaz!ın kıyısında konsept geceler düzenledik. Ertelenen konserlerimizse koşullar müsaade verdiğinde gerçekleştirmek üzere planlama etabında.

“Gelenekselin yerini dijitalin alması biraz vakit alacak.”

Nisan ayından itibaren pek çok sanatçı online konserler vermeye başlamıştı. Bu durum bir süre de devam etti. Öncelikle siz bu online konser kavramına nasıl bakıyorsunuz? Sürdürülebilir buluyor musunuz?

Klasiğin yerini dijitalin alması biraz vakit alacak. Elbette bu biçim denemeler hem kesim hem de izleyiciler açısından yeni bir tecrübe alanı. Birebir vakitte ekonomik bir girdi de sağlıyor. Bizler de karantina sürecinde bir marka ile birlikte LP konseri gerçekleştirdik. Barbaros ile bir zoom konseri de yaptık. Lakin insanların birlikte, birebir vakitte toplumsallaştığı ve müziği dijital bir platformdan değil de canlı olarak dinledikleri konserlerin yerini şimdilik tutması güç. Dijital çalışmalar yaparken oluşturduğunuz içerik ile kullanıcının gözünde cazip olmanız ve aktifliği takip edilebilir kılmanız gerekiyor. Neyi sunduğunuz nasıl sunduğunuzdan daha değerli.

Pekala karantina sürecinde Pasion Turca olarak neler yaptınız? Online konserler vs…

Biz Karantina sürecinde öncelikle hem kendimizin hem de sanatkarımızın dinleyici ile irtibatını sürdürmek istedik. Bu süreçte çalıştığımız dünyaca ünlü isimlerle sanatkarımız Barbaros’u bir ortaya getirerek “80 Günde Müzikli Devr-i Alem” isimli bir konsept yarattık. Yaptığımız bu instagram yayınlarında izleyiciler hem Viktor Lazlo, IMA, Omar Kamal, Cecilia Krull üzere dünyanın dört bir yanından yabancı starlara ulaşmış oldu, hem de farklı lisanlarda ve her biri ile en sevilen müziklerden oluşan düetlerle keyifli anlar yaşadı. Çalıştığımız dünyaca ünlü isimler bizler için en sevdikleri müziklerden oluşan Spotify listeler hazırladı. Hatta Monica Molina seçtiği müziklerin öyküsünü anlatarak Türkçe bir playlist paylaştı. 23 Nisan’ı bu yıl karantinada kutladığımız için dünyanın dört bir yanından LP, Pink Martini, Nina Zilli, Los Vivancos üzere 23 ünlü isimden aldığımız kutlama bildirilerini yayınladık. Online tarafta da Barbaros ile bir Zoom konseri gerçekleştirdik.

Yaz aylarında elbette doyurucu olmaktan çok uzak olmakla birlikte bir ölçü kıpırdama oldu. Fakat artık önümüz kış ve belirsizliğin bahar aylarına kadar devam edeceği öngörülüyor. Bu süreç için stratejiniz nedir?

Öncelikle kış ayları için kapalı yerlerde uygulanacak mevzuatın açıklanması gerekiyor ki bizler de dal olarak önümüzü görebilelim. Bizim gayemiz bu süreci olabildiğince yeni projeler üreterek verimli geçirmeye çalışmak. Artık 2020 ile ilgili yapılabilecek çok fazla şey kalmadı maalesef münasebetiyle 2021 ile ilgili planlamalara odaklandık. Alışılmış ki dijital tarafta neler yapabileceğimize baş yormaya devam ediyoruz. Müziğin ve sanatın susmaması gerekiyor. Yaptığımız işin sağladığı istihdam ve iktisada ek olarak, insanların ruhuna iyi gelmesi, bu türlü güç vakitlerde motive edici olması üzere bir yanı da var.

Pek çok sektör derin yara aldı. Elbette can kayıpları da bu dönemin en üzücü noktası oldu. Lakin müzik sektörü için bu süreç esasen döviz kur ve Türkiye’nin yer aldığı bölgedeki ortamın da tesiriyle kötü giden havayı tabiri caizse kışa çevirdi. Sektörün bugünü için nasıl bir tablo çizersiniz?

Dalın kısa müddette canlanması çok kolay olmayacak. Yeni tertipte düşen kapasitelerle konser maliyetlerini karşılamak bizleri zorluyor. Yurtdışı uçuşlarının hudutlu olması ve Dolar, Euro kurundaki yükseliş yabancı ülkelerden gelecek sanatkarlarla yapılacak tertipleri imkansız hale getiriyor. Kesimin canlanması için yurtdışında olduğu üzere devletin daha fazla teşviğine, bunun yanında sponsorların da daha fazla yatırım yapmasına gereksinim var.

“Eğlence vergisi muafiyetinin sağlanması çok önemli”

Pekala gelelim daha can alıcı noktaya… Bu karanlık süreçcilt çıkış için neler yapılmalı? Devlet, özel sektör, müzikseverler?

Cümbüş ya da kültür-sanat aktivitelerinin gerçekleştirilebiliyor olması dal için değerli ancak bunu yaparken izleyicilere de kurallara dikkat edilmesi konusunda değerli misyonlar düşüyor. Şayet pandemi yokmuş üzere davranırsak sayılar yükselmeye devam edecek. Müzikseverlere düşen en değerli misyon organizatörlerin konser alanında aldığı tedbirlere dikkat etmek. Devletin dayanağı bu süreçte kesimin ayakta kalması için elbette ki çok kıymetli. Hakikaten bir KDV indirimi yapıldı. Lakin bu indirimin tertip basamağının her ayağı için yapılması, teşvikler ve nakdi yardımlar ve yerlere kira yardımları ile desteklenmesi faydalı olacaktır. Bunun dışında meslek birliği hisselerinin düşürülmesi, cümbüş vergisi muafiyetinin sağlanması da çok değerli.

Devletin, pandemi sürecinde uygulamaya başladığı bir kadro yardım ve önlem paketleri var. Bunları kâfi görüyor musunuz??

Bu sürecin sıhhat tarafı birçok ülkeye, bilhassa İngiltere, İtalya ve İspanya’ya nazaran daha başarılı yönetildi. Dal ne kadar çok desteklenirse tertiplere bağlı öteki yan kesimler de bundan o derece yarar sağlayacak. Hepimiz zincirin birer halkasıyız. Başta dediğim üzere kış ayları için kapalı yer mevzuatlarının açıklanması ve takviyelerin artırılması sürecin daha az hasarla atlatılmasını sağlayacak. Dalda bilhassa nakdi yardıma muhtaçlığı olan çok fazla günlük çalışan bulunmakta.

Son olarak geleceğe nasıl bakıyorsunuz? Optimist misiniz?

Elbette. Bu yalnızca ülkemizi ilgilendiren bir sorun değil, global bir kriz. Tam olarak ne vakit biteceğini bilmediğimiz bir virüsle karşı karşıyayız. Gerçekçi olmaktan uzaklaşmadan, iyimserliği ve dayanışma ruhunu muhafazamız gerekiyor. El ele ve kurallara uyarak sıkıntı vakitlerin üstesinden geleceğiz.

 [email protected]