Ticaret Bakanlığı, şekerde adil rekabeti bozan faaliyetler olduğuna dair son periyotta kamuoyuna yansıyan konuları sürece alarak, şeker fabrikaları nezdinde incelemeler yapıldığını açıklamıştı. Tarım ve Orman Bakanlığı ise şeker üreticisi firmalara gerekli ikazları yaptığını, sonucunda özel bölümdeki birtakım firmalar çuval şeker fiyatlarını 800 TL’den 575 TL bandına indirdiğini açıkladı. Pekala bu karar piyasalara nasıl tesir etti? Vatandaşlar etiketlerde fahiş artırımları gördüğünde ne yapmalı? İşte karşılığı.
ARTIRIMI DURDURDULAR!
Birçok markanın artırım hazırlığında olduğunu ve bu kararla birlikte artırımı durdurduklarını belirten Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu tabirleri kullandı:
“DİLEDİKLERİ HALDE FİYAT ARTIRMAYI PLANLIYORLARDI”
Birkaç ay zarfında zati şekerin fiyatı neredeyse yüzde 80 artmıştı. Bizim birkaç ay evvel 6 lira ile 8 lira bandında aldığımız toz şeker, 14 lira ile 17 lira bandına çıkarılmıştı. Artık de birebir ayçiçek yağında olduğu üzere fiyatların artacağı söylentisini yayarak bilinçsiz tüketicilerin ramazan arifesinde marketlere adete atak ederek toplu alım yapmalarını artırımdan korunmak için toplu alım yapmalarını sağlamak istediler. Böylece raflarda şeker azalacak, diledikleri formda fiyatı artırmayı planlıyorlardı.
Bu haber tüketici örgütleriyle dillendirilince bakanlık devreye girdi ve kontrolleri sonucunda 800 liraya çıkması planlanan şekerin 575 liraya ineceği açıklandı.
Piyasayı dikkatle izleyeceğiz ve bu bahislerde tüm tüketiciler gördükleri fahiş fiyatları fotoğraflayıp, Ticaret Bakanlığı’na CİMER üzerinden yahut 7/24 etkin olan ALO Tüketici Hattı’na 175 kısa aramaya iletmelilerdir.
PROFESYONEL VURGUNCULAR!
Bizim gözlemlediğimiz şeker fiyatlarında yapılmak istenen her zamanki profesyonel vurguncuların rant oyunu şimdilik tökezlemiş durumda. Bu kadarı yetmez, kamu otoritesinin de işin üzerine giderek raflarda bulunmayan şekeri tutan failleri cezalandırmalı ve Türk Ceza Kanunu’na (TCK) nazaran stokçuluk cürmü işlediklerinde ötürü Cumhuriyet savcılarından ihbarda bulunmalıdır.
SPEKÜLATİF HAREKETLERİN NEDENİ NEDİR?
Bunun en kıymetli nedeni vurgundur. Ramazan öncesi sıklıkla karşılaştığımız bir vurgun senaryosu yaratılmış ve böylece birileri büyük ölçüde haksız yarar sağlamak hedefindedir.
Dünyanın hiçbir demokratik hukuk devletinde halkın temel muhtaçlıkları özgür piyasa iktisadının yırtıcı kurallarına terk edilmez. Eğitim, sıhhat, ulaşım, haberleşme ve besin üzere bölümlerde devletin düzenleyici ve denetleyici rolü vardır. O nedenle ekmek fiyatları belirlenirken kamu otoritesinin onayı gerekir.
Tüketicilere düşen en değerli vazife her biri devletin müfettişi üzere gördükleri olağandışı fiyatları fotoğraflasınlar ve katiyen satın alırken muhtaçlıklarını minimum ölçüde alsınlar. İki kilo şeker alacaksa fiyatın yükseldiğini görüyorsa araştırsın bulabildiğinin en düşük fiyatından yarım kilo alsın.
Gerekirse haftaya 2-3 liradan alsın biz talebi düşürürsek fiyatlar da düşmek zorunda kalacaktır. Tüketici ben artırımdan etkilenmeyim diye 1 kilo yerine 5 kilo birden alırsa o taktirde fiyatlar süratli bir yükselişe geçecektir.
‘TÜKETİCİLER MUHTAÇLIKLARINI TABAN ÖLÇÜDE ALMALILAR’
Bu nedenle tüketicilerin fiyatları yükseltilmek istediği gözlenen tüm eserlerdeki muhtaçlıklarını taban ölçüde almalarını ve fiyatları kıyaslamadan da satın alma kararı vermemelerini tavsiye ediyorum. Bu ortada zerzevat ve meyvede dijital takip sistemi kurulursa tarladan son tüketiciye kadar kime hangi tarihte hangi fiyatla aldığı kime kaça sattığı tespit edilebilecektir. Ayrıyeten paketli temel muhtaçlık eserlerinde tavsiye edilen satış fiyatının ambalaja yazılması mecburî hale getirilirse, eski fiyattan alıp rafa koyduğu mala fahiş fiyat uygulayanlar tüketiciler tarafından anlaşılabilecek. Böylece tüketici kimin vurgun yaptığını net olarak görecektir.
NE OLMUŞTU?
Tarım ve Orman Bakanlığı şeker fiyatlarıyla ilgili açıklamalarda bulunmuş, ve üretici firmaları uyarmıştı. İşte o açıklamanın ayrıntıları: “Dünyada ve ülkemizde besin kesimi girdi maliyetlerinde pandemi süreciyle başlayan ve Rusya-Ukrayna savaşıyla devam eden bir artış trendi yaşandığı bilinmektedir.
Öteki taraftan, bu gözle görülür münasebetin yanında piyasada bir grup spekülatif hareketlerin epey yüksek fiyat artışlarına neden olduğu da görülmektedir.
Hatırlanacağı üzere ayçiçek yağında geçtiğimiz günlerde yapılan spekülasyonlar vatandaşımızı spekülatif fiyatlarla temin yoluna gitmeye maruz bırakmıştı.
Bakanlığımız bu mevzuda aldığı önlemler ve hakikat vakitte yapılan bilgilendirmeyle piyasa manipülasyonlarının önüne geçmiş ve her vakit vatandaşının yanında olduğunu göstermiştir.
Şu anda piyasada şeker konusunda da ayçiçek yağı konusunda da olduğu üzere benzeri spekülatif bir hareket yaşanmaktadır.
Türkiye’nin 2020-2021 üretim periyodundan 400 bin ton şeker rezervi mevcuttur. 2021-2022 üretim devrinde ise 2.5 milyon ton şeker üretimi ile toplam hacim 2.9 milyon tona ulaşmıştır.
Münasebetiyle ülkemizin yıllık şeker gereksiniminin 2.7 milyon ton olduğu dikkate alındığında 200 bin tonluk muhtaçlık fazlası şeker üretimimiz bulunmaktadır.
800 TL’DEN 575 TL’YE İNDİRİLDİ!
Yeni dönemdeki üretim ölçümüzle birlikte ülkemizde şeker arzıyla ilgili hiçbir düşünce yaşanmayacaktır.
Bakanlığımız kimi şeker üreticisi firmaların maliyetlerinin çok üstünde piyasaya mal vermeye çalışmalarının ve stokçuluğa tevessül etmelerinin önüne geçecek her türlü imkâna sahiptir. Bundan evvel olduğu üzere bundan sonra da bu hususta gerekli önlemleri acilen alacak ve uygulamaya koyacaktır.
Bu bağlamda, Türkşeker’in uyguladığı Raf Fiyat Garantili (RFG) sistem ile son tüketici uygun fiyatlarla şekere ulaşabilmektedir. Lakin imalatçı firmaların şeker tedarikinde birtakım zorluklar yaşadığı da bilinmektedir.
Bakanlığımız şeker üreticisi firmalara gerekli ihtarları yapmış, sonucunda özel daldaki kimi firmalar çuval şeker fiyatlarını 800 TL’den 575 TL bandına indirmiştir.
Bu fiyatların kalıcı hale dönüşmemesi durumda bakanlığımız piyasanın istikrarda kalması için gerekli önlemleri alacak ve üretici firmaların uygun maliyetle şeker tedarik etmesini sağlayacaktır.
Türkşeker elindeki şekeri başta küçük üreticiler olmak üzere Ramazan ayı öncesi imalatçı tüm firmalara kapasite raporları dikkate alınarak süratli bir formda arz edecektir.
Bu uygulamayla yalnızca son tüketici değil, birebir vakitte imalat yapan firmalara da uygun fiyatlara şeker tedarik edeceklerdir.
Bakanlığımız bugüne kadar olduğu üzere bundan sonrada vatandaşımızın, üreticimizin ve tüketicimizin yanında olmaya devam edecektir”
Milliyet
