Milletlerarası Kuvvet Ajansı’nın (IEA) Milletlerarası Para Fonu (IMF) iş birliğiyle hazırladığı Yerküre Güç Görünümü Sürdürülebilir Kalkınma Şahsi Raporu’nda hükümetlerin Kovid-19 bunalımını sürdürülebilir bir formda atlatabilmeleri için elektrik, ulaşım, binalar, sanayi, yakıtlar ve teknoloji olmak üzere 6 ortamda tavsiyeler içeren yol haritası çizildi.

Buna nazaran, yenilenebilir güç yatırımlarının hızlandırılması, hidroelektrik ve nükleer güç santrallerinin çalışmaya devam etmesi ve elektrik şebekelerinin çağdaşlaştırılması elektrik kesiminde sürdürülebilir kalkınmayı sağlarken, elektrikli araç ve bisikletli ulaşım altyapısı, süratli raylı ve toplu taşıma sistemlerinin devreye girmesi için daha ziyade yatırım yapılabilir.

Sürdürülebilir toparlanmanın en değerli kalemlerinden biri olan binalarda ise kuvvet verimliliği tedbirleri süratli bir biçimde alınarak güç tasarrufu sağlanabilir. Binalarda güç verimliliği yatırımları kısa vadede kendini amorti ederken, kelam konusu tedbirler için yapılacak her bir milyon dolarlık yatırım 10 ila 15 arası istihdam yaratabilir. Sanayide motor ve pompaların verimli hale getirilmesi ve geri dönüşümün hızlandırılması sürdürülebilir toparlanmayı destekleyebilir.

Yıllık yüzde 1,1 ekonomik büyüme ve 9 milyon istihdam

Ayrıyeten, mevcut düşük petrol ve gaz fiyatları fosil yakıtlara sağlanan sübvansiyonların kaldırılmasına taban hazırlarken, biyoyakıtlar desteklenerek bu sahada istihdam artırılabilir. Teknoloji inovasyonu güç sistemlerinin geliştirilmesinde kritik bir rol oynamaya devam ederek, hidrojen, bataryalar, küçük ölçekli nükleer reaktörler, karbon yakalama ve depolama teknolojileri global çapta uzun periyotlu, sürdürülebilir ve güçlü yararlar sağlayabilir.

IEA raporuna nazaran, 2021-2023 periyodunda laf konusu ortamlarda yapılabilecek yekun 3 trilyon dolarlık yatırım ve oluşturulacak siyasetlerle yıllık yüzde 1,1 global ekonomik büyüme sağlanabilir. Böylelikle sürdürülebilir kalkınma için 6 meydanda yapılacak yatırımlarla yıllık 9 milyon istihdam oluşturulabilir.

Kovid-19 salgını sebebiyle bu yıl global iktisadın yüzde 6 daralması bekleniyor. IEA’nın datalarına nazaran ise 2019’da global güç dalında istihdam edilen 40 milyon kimseden yaklaşık 6 milyonunun, Kovid-19 nedeniyle bu yıl işini kaybetme riski bulunuyor.

Emisyonlarda yapısal düşüş

Laf konusu plana nazaran, kuvvet dalı kaynaklı sera gazı emisyonları 2021-2023 devrinde 4,5 milyar ton azaltılarak emisyonlarda yapısal bir düşüş sağlanabilir. Kovid-19 salgınıyla uğraş kapsamında alınan önlemler ve karantina pratiklerine bağlı olarak bu yıl karbon emisyonlarının yüzde 8 düşmesi beklenirken, emisyonların tekrar tepe yapmaması için sürdürülebilir bir ekonomik iyileşme sağlanması gerekiyor.

Plan kapsamındaki adımların, birebir devirde hava kirliliğinin azaltılmasına ek sağlaması beklenirken, 420 milyon insan için saf pişirme tahlillerine ve 270 milyon insan için de elektriğe erişimi sağlanabilir.

Hükümetlerin bu sonuçları elde edebilmesi için kişisel bölümle birlikte kelam konusu periyotta yıllık 1 trilyon dolar yatırım yapması gerekiyor. Bu rakam bugünkü global gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 0,7’sine denk geliyor.

“Hükümetler için yegane fırsat”

IEA Yöneticisi Fatih Birol, rapora ait yaptığı değerlendirmede, hükümetlerin ekonomilerini yine canlandırmaları, yeni bir istihdam dalgası yaratmaları ve nezih güce dönüşümü sağlamaları için “yegane” bir fırsatı olduğunu lisana getirdi.

Raporun hükümetler için bir yol haritası sunduğunu kaydeden Birol, “Politika yapıcılar ekonomik kalkınma paketlerini kısa bir müddette hazırlarken çok kıymetli kararlar alıyorlar. Bizim sürdürülebilir toparlanma planımız siyaset yapıcılara tavsiyeler sunarken, güç ve iklim ortamındaki zorlukları da göstermeyi amaçlıyor. Plan, hükümetlerin ne yapması gerektiğini değil neler yapabileceğini göstermeyi hedefliyor.” sözlerini kullandı.