İstanbul’un su gereksiniminin temin edildiği barajlar kuraklığın tesiriyle son 10 yılın en makus ikinci devrini geçirirken, Kovid-19 salgını da su tüketimini olumsuz etkiledi. Uzmanlara nazaran son bilhassa son bir aylık periyotta megakent genelindeki su tüketiminde olağan periyotlara nazaran yüzde 15’lik artış yaşanırken, kent genelindeki barajların doluluk oranı ise son 10 yıllık dönemin en düşük ikinci devri oldu. İstanbul barajlarında 6 Ağustos prestijiyle 480 milyon metreküp su kalırken, genel doluluk oranı ise yüzde 55’e geriledi.

Pabuçdere ve Kazandere barajları adeta kururken, Sazlıdere, Alibeyköy ve Büyükçekmece Barajlarındaki doluluk oranı da yüzde 30’un altına indi.

Yüzde 15’e çıktı

Devlet Su İşleri (DSİ) eski Daire Lider Yardımcısı ve Su Siyasetleri Derneği Lideri Dursun Yıldız, Kovid-19 salgını nedeniyle su sarfiyatında ekstra yüzde 15 artış olduğunu belirterek, “Sokağa çıkma yasaklarının olduğu devirde yüzde 8’lik ekstra artış varken, olağanlaşma periyodunun akabinde bilhassa son bir aylık müddette bu oran yüzde 15’e çıktı. Kovid-19 salgını nedeniyle eskiye nazaran daha çok su tüketiyoruz” dedi. Haziran ayına kadar birçoğu kapalı yahut yarı kapasite çalışan sanayi kuruluşlarının ile fazladan üretim için daha çok su tüketmeye başladıklarını lisana getiren Yıldız, şöyle de devam etti:

“Sanayi tesislerindeki tüketim, olağan periyotlardaki tüketimden daha fazla. Bunun nedeni ise üretim açığını kapatmak için yapılan ekstra sarfiyat. Kovid-19 salgını ne vakit sona erecek, muhakkak değil. İstanbul’daki yapılaşma ve nüfus artışına bağlı olarak su riski de artıyor. Önümüzdeki devir kentte su idaresi açısından külfetler yaşayabilir. Melen projesi tam kapasite ile devreye girene kadar, İstanbul su riskli kent olmaya devam edecek.”

‘Sıkıntıya girer’

“Bir başka risk de Kanal İstanbul’un hayata geçirilmesi. Proje hayata geçerse daha az suya sahip Avrupa yakasında yüzeysel ve yeraltı su temini zahmete girer. Kent genelinde yazın buharlaşma kaybı da artıyor. İzmir ve Antalya da su riskli kentler ortasında. Melen projesi tam kapasite ile hayata geçene kadar su seferberliği duyuru edilmeli. Kesinlikle bilinçlendirmede kampanyaları başlatılmalı. Bu tablonun 2021, 2022’ye sarkması durumunda çok açık söylüyorum, İstanbul susuz kalır.”

Yaz kurak geçiyor

Prof. Dr. Orhan Şen (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü): “İstanbul’daki büyük barajlarda doluluk oranları, başka küçük çaplı barajlara nazaran daha yüksek düzeyde. Yaz periyodu kurak geçiyor. Sıcaklık ile birlikte buharlaşma artıyor. O denli ki, yaz periyodu boyunca su toplama alanlarında yüzde 20 buharlaşma kayıpları ortaya çıkıyor. İstanbul ve Türkiye için konuşacak olursak, sıcaklık bedelleri hayli vakittir yüksek seyretti ve beraberinde buharlaşma artışı yaşanıyor. Türkiye’de, kentsel ve endüstriyel su kullanımı, sulama, hidrolik güç ve çevresel, ekolojik akışlar, sulak alan ve akarsu ekosistemleri için gerekli olan su varlığı, değerli bir mevzu. İstanbul’da su hazneleri ve biriken suyun akılcı, dikkatli, tesirli, verimli kullanımı gerekiyor. Su havzaları kesinlikle korunmaya alınmalı.”