MİTHAT YURDAKUL Güç üretiminde kömür, petrol ve doğalgaz üzere fosil yakıtlar, yerlerini yenilenebilir güç kaynaklarına bırakmaya başlıyor. Türkiye’nin yenilenebilir güçteki toplam heyeti gücü 97 bin megavatı (MW) geçerken, doğalgazın elektrik üretimindeki hissesi yüzde 25’lere düştü. Türkiye Rüzgar Gücü Birliği (TÜREB) Lideri Ebru Arıcı, “Türkiye’de sağlıklı bir arz-talep istikrarı oluşmadığından küçük ölçekte rüzgar türbinlerini çok görmüyoruz. Fakat her ölçekte yatırım için maliyetler düşmüş durumda. Rüzgarda off grid (akülü) sistemlerin depolama maliyetlerinin düşmesi ile artacağını öngörebiliriz” dedi. Yeşil Fatura sistemine tam olarak 1 Haziran’da geçileceğini belirten Arıcı, “Yenilenebilir gücün gelişmesi için olumlu bir tesir sağlayacaktır. Aşikâr bir vadede de bunun fiyatlara olumlu olarak yansıyacağını düşünmekteyiz” diye konuştu. Arıcı, ferdi rüzgar gücü üretiminde altyapının ehemmiyetine dikkat çekerken, “Yeni kent planlama çalışmalarında, yenilenebilir gücün kent planlarına entegrasyonunun sağlanması değer arz ediyor” tabirlerini kullandı. Güç üretiminde dünyanın yükünü çeken fosil yakıtlar, yerlerini rüzgar ve güneş üzere yenilenebilir güç kaynaklarına bırakmaya başlıyor. Yenilenebilir güce yapılan yatırımların 5 yıl içerisinde 2 kat artması bekleniyor.

Avrupa’da 5’inci

7-8 yıl evvel Türkiye’de doğalgazın elektrik üretimindeki hissesi yüzde 50’yken, bu oran yüzde 25’lere düştü. Avrupa’da yenilenebilir güç kaynaklarından elde edilen elektrik ölçüsü, 2020’de birinci sefer fosil yakıttan elde edilen seviyesi geçerken, Türkiye de Mart 2021 sonu prestijiyle 97 bin 70 MW olan heyeti gücünün yüzde 53.32’sine karşılık gelen 50 bin 790 MW’sini yenilenebilir kaynaklardan üretti. Birebir devirde, Türkiye’nin yerli ve yenilenebilir güç heyeti güç toplamı ise 62 bin 125 MW’a ulaşarak toplam konseyi gücün yüzde 64’ünü oluşturdu. Türkiye 2020’yi yenilenebilir güce yaptığı yatırımlarla Avrupa’da 5’inci ve dünyada 12’nci olarak tamamladı. 333 adet santralle rüzgar gücünün hissesi da yüzde 9.7’ye karşılık gelen bir kapasiteye ulaştı.

Küçük türbinler az

Arıcı, Milliyet’e yaptığı açıklamada, rüzgar türbinlerinde üretim için, öncelikle rüzgar varlığı gerektiğine dikkat çekerek, “Bu manada Türkiye’de sağlıklı bir arz-talep istikrarı oluşmadığından küçük ölçekte rüzgar türbinlerini çok görmüyoruz. Lakin şunu söyleyebilirim ki, her ölçekte yatırım için maliyetler düşmüş durumda. Rüzgarda off grid (akülü) sistemlerin ise depolama maliyetlerinin düşmesi ile artacağını öngörebiliriz” dedi.

Yeşil tarife 

Önümüzdeki süreçte oluşturulacak projelerle rüzgar yatırımlarının sürat kesmeden devam edeceğini anlatan Arıcı, tüketicilerin kullandığı elektriğin yenilenebilir güç kaynaklarından üretildiğini garanti eden Yeşil Güç (YEK-G) sistemine 1 Haziran prestijiyle geçileceğini anımsattı. Arıcı, “Bu sistemle bir arada organize YEK-G piyasası oluşacak. Bu durum hem yenilenebilir güçten üretim yapan tesislere ek bir katkı sağlayacak, birebir vakitte da Avrupa ülkelerine ihracat yapan -ki toplam ihracatımızın yüzde 50’sidir- tesisler için yeşil mutabakat çerçevesinde gereksinim duydukları pazarı oluşturacak. Yenilenebilir gücün gelişmesi için olumlu bir tesir sağlayacaktır. Belirli bir vadede de bunun fiyatlara müspet olarak yansıyacağını düşünüyoruz” dedi.

Depolama ile inançlı arz

Elektrik depolama tesislerinin şebekeye entegre edilmesinin önünü açan düzenlemenin, yenilenebilir güç sistemlerinin kapasitesini artıracağını da vurgulayan TÜREB Lideri Ebru Arıcı şöyle konuştu:

“Bugün yenilenebilir güçten elektrik üretimi ile ilgili en değerli sorun, istikrarsız üretimin sistemlere tesiridir. Bu nedenle, depolama ile birlikte sistem güvenilirliğinin de artacağını düşünüyorum. Bu durum da rüzgar projelerinin kapasite arzında olumlu bir tesir yaratacaktır.”

Kent planına ENTEGRE güç

Vatandaşların kişisel olarak kuracağı rüzgar santrallerinde, kâfi rüzgar alan ve müsaadeler açısından uygun bölgelerin değerine dikkati çeken TÜREB Lideri Ebru Arıcı, “Bireysel üretimlerde en değerli husus, mevcut planlama altyapısının bu çeşit projelere imkan verecek düzenlemeler içermiyor olması. Bu nedenle, yeni kent planlama çalışmalarında, yenilenebilir gücün kent planlarına entegrasyonunun sağlanması kıymet arz ediyor. Mevzu, imar yönetmeliklerinde de ele alınmalı” görüşünü lisana getirdi.

İhracatta öne çıkmayı sağlayacak

Güç Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) Yeşil Tarife ya da “Yeşil Fatura” uygulaması kapsamında güç temin etmek isteyen tüketicilerin elektrik faturalarında, kelam konusu gücün yenilenebilir kaynaklardan üretildiğini gösteren özel bir işaret bulunuyor. Bununla aboneler yalnızca rüzgar gücü, hidroelektrik güç, güneş gücü üzere kaynaklardan üretilen elektriği kullanabiliyor. Meskenlerin yanı sıra ticarethane, tarım ve sanayi işletmelerinde de bu tarifeye geçilebiliyor. Yeşil Tarife şu an prestijiyle standart elektrik kullanımından daha yüksek fiyata mal oluyor. Bu tarifelerden yararlanmak isteyenler elektrik tedarik şirketlerine müracaatta bulunuyor. Bu sistemin bilhassa gücünü yenilenebilir kaynaklardan sağladığını belgelemek isteyen firmalara avantaj sağlayacağı öngörülüyor. Bu firmaların, kelam konusu dokümanlarla Yeşil Mutabakat kurallarını işletmeye başlayan Avrupa’ya ihracatta rekabette öne çıkacağı belirtiliyor.

Deniz alanları

Deniz alanlarında offshore rüzgar yatırımları için 2018’den beri ağır çalışma sürdürüldüğünü söz eden Arıcı, “Offshore rüzgar gücü santrali (RES) yol haritası ve lojistik altyapı çalışmaları tamamlanmak üzere. TÜREB olarak Türkiye Offshore RES Yol Haritası ve rüzgar elektrik santrallerinin kurulumlarına yönelik teknik, ekonomik ve çevresel tesir çalışmalarına dayanak vermek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.

YARIN: Güneş ticari binalarda 5 yılda kendini ödüyor