Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emel Memiş tarafından  339 şirket üzerinde gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları şöyle;

Kovid-19 devrinde çalışmaya katılan bayanların yüzde 99’u artan konut işleri ve bakım sorumluluğundan, yüzde 97’si uzaktan/evden çalışma ile artan iş yükünden, yüzde 95’i ise telaş, ruhsal gerilim ve tükenmişlikten şikayetçi. Erkeklerin ise yüzde 74’ü salgın periyodunda ücret/gelir yetersizliğinden yüzde 69’u bağlantı ve bilişim teknolojilerine kısıtlı erişimden ve yüzde 65’i ruhsal gerilim ve tükenmişlikten şikayetçi.

Araştırmaya katılan işletmelerin neredeyse tamamında (yüzde 99) bayan çalışanlar tarafından ortak olarak iletilen meseleler ortasında artan konut işleri ve çocuk/yaşlı/hasta bakımı nedeniyle karşılaşılan zorluklar belirtilirken, işletmelerin yüzde 25’inde bu sorun erkekler tarafından iletilmiştir. İşletmelerin yüzde 89’unda bayan çalışanlar konut içi şiddetin arttığını  belirtirken, yüzde 19’unda erkekler tarafından bu sıkıntıya işaret edilmiştir.

Kovid-19 devrinde bayanların karşılaştığı meselelere kâfi tedbir alınamıyor. Kısıtlamalarla birlikte , çalışanların yaşadığı gerilimi azaltmak ve genel refahlarını desteklemek üzere, araştırmaya katılan işletmelerin yüzde 76’sı özel önlemler  aldığını belirtmiş, lakin yalnızca yüzde 26 ’sı bayan çalışanlara yönelik özel tedbir alındığını söz etti.

Araştırmada sunulan teklifler

Toplumsal cinsiyete hassas müdahaleler için teklifler:

1 – Sistemli olarak salgının tesirlerine dair, cinsiyete nazaran ayrıştırılmış bilgi ve bilgi toplanması

2 – Şirketlerin çalışanlarının kriz periyotlarında pratik muhtaçlıklarını karşılarken toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştirmeyecek eşitlikçi ve dönüştürücü müdahaleler planlanması

3 – Kovid-19 sürecindeki müdahalelerinin toplumsal cinsiyet eşitliği açısından değerlendirilmesinde, bu araştırma bilgileriyle oluşturulan “Eşitlik Endeksi”nin ve bileşenlerinin işletmelerce kullanımının yaygınlaştırılması

4 – Dış paydaşlar ve STK’lar ile iş birliği yapılması

5 – Toplumsal cinsiyete hassas dayanak düzenekleri ve siyasetler konusunda mevzuatın gözden geçirilmesi

6 – İştirakler ve iş birlikleri ile toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bilinmesi, ele alınması ve bu alanda tedbire hedefli verilen iletilerin güçlendirilmesi için iş, sanat ve spor dünyasındaki rol modellerin harekete geçirilmesi.

Ulusal mevzuat ve siyasetlere yönelik teklifler

1 – Ulusal siyaset ve stratejileri belirleyen temel evraklarda toplumsal cinsiyet eşitliğinin bir amaç olarak yer alması

2 – Salgın sürecinde ve genelde kriz periyotlarında hazırlanan teşvik ve dayanak paketlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin gözetilmesi

3 –  Kovid-19 önlemleri sonrasında kalıcı olarak uzaktan çalışmaya geçiş mümkünlüğünün tüm boyutlarıyla tartışılarak ele alınması; uzaktan/evden çalışmanın bayanlar açısından farklı zorluklar ve gereksinimler ortaya çıkardığının dikkate alınması.

4 – Konut ve bakım yükümlülüklerinde eşitsizlikle çaba konusunda milletlerarası başarılı uygulamalar incelenerek bütüncül siyaset adımlarının oluşturulması ve gayeler belirlenmesi.

5 – Milletlerarası örneklerde olduğu üzere ve ulusal siyaset dokümanlarında yer aldığı üzere iş ve aile ömrünü ahenkleştirme amacı kapsamında başta çocuk bakım kurumları olmak üzere bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması.

Rehber hazırlanacak

Araştırmanın bulgularından hareketle TÜSİAD, TÜRKONFED ve UN Women tarafından özel bölüme yönelik “krizi eşitlikçi yönetmek” bahisli bir uygulama rehberi hazırlanacağı ve yaygınlaştırılacağı açıklandı.

WEPs taahhütlerine de dayandırılacak bu rehber ile şirketlerin kriz devirlerinde çalışanlarının pratik muhtaçlıkları karşılanırken toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştirmeyecek eşitlikçi ve dönüştürücü müdahalelerin planlanması amaçlanıyor. Ayrıyeten krize sağlam sürdürülebilir idare modellerinin benimsemesi hedefleniyor.