Ali Çınar – Beyaz Saray idaresi her ne kadar 20 dakika toplantı yapacağını evvelden duyursa da, Biden-Erdoğan görüşmesi 1 saat 3 dakika sürdü. 14 Haziran’dan iki farkı vardı: Birincisi, Dışişleri Bakanları bu sefer toplantıya iştirak etmişlerdi. İkincisi, emsal ortak basın açıklamaları yapılmıştı. Basın açıklamalarına baktığım vakit, Beyaz Saray tarafında S-400 ve insan hakları konusunda telaşları eklenirken, Türkiye tarafında ortak bir düzenek kurulması vurgulanmıştı. Genel olarak baktığımda, Afganistan, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz, Güney Kafkaslar ve iklimle uğraş bahislerinin ele alındığını görüyoruz.

En değerli merak konusu F-35 ve F-16 konusunda bir gelişme olup olmayacağı idi. Beyaz Saray kaynaklarımdan konuştuğum yetkililer, hem F-16 hem de F-35’te verilen paranın geri iadesi konusunda bir sürecin olduğunu ve Türk ve ABD’li yetkililerin görüşmeye devam edeceğinin altını çizdiler. Açıkçası bir sonuç yok ancak uzun devirli bir sürecin olduğunu görüyoruz. Özellikle, F-16 konusunda Beyaz Saray’ın, Türkiye’nin F-16 dileğini açıkça gördüklerini ve Lider Biden’ın, Türkiye’nin F-16’lara sahip olma isteğini kabul ettiğini belirttiler. Natürel burada Beyaz Saray net olarak, “ABD’de geçilmesi gereken bir süreç var ve bu süreçte Kongre’deki zahmetlerin da altının çizildiğini” ima etti.

ABD’nin insan hakları konusunda tenkitlerini net halde görmeye istinaden, Lider Biden’ın 9-10 Aralık’ta Demokrasi Doruğuna Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı çağırma ihtimalinin güç olduğunu belirtebilirim. İki NATO Müttefik başkanlarının 1 saati aşkın görüşmesi olumlu. Yani ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan Biden ile görüşemedi’ yahut ‘az görüştü’ algısının kırıldığı, ancak meselelerin masada hala olduğunu belirtmekte yarar var. Türkiye’nin açıkladığı üzere, kurulması planlanan ortak sistemler ile üzerinde çalışma teşebbüsü Türk-ABD münasebetlerinde tansiyonun azalmasına yarar verecektir. Şunu net formda belirtebilirim, yakın vakitte iki tarafta atılacak ve atılması planlanan adımlar ile Türk-ABD bağlarının geleceğini düzgüne mi, berbata mi, yoksa bu formda inişli çıkışlı mı gideceğini daima birlikte göreceğiz.