Avrupa Denetim Merkezince yayımlanan raporda, dünyayı sarsan koronavirüsün İngiltere’de mutasyona uğrayarak daha süratli yayılan bir tipine “SARS-CoV-2 VUI 202012/01 (Variant Under Investigation, year 2020, month 12, variant 01) ismi verildiği ve tesirlerinin araştırılmaya başlandığı bildirildi. Gelişmeler üzerine İngiltere’de bulaş suratının artması nedeniyle İngiltere, Danimarka, Hollanda ve Güney Afrika’dan Türkiye’ye yapılan uçuş seferleri süreksiz durdurma kararı alındı. Üsküdar Üniversitesi Biyogüvenlik Anabilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, koronavirüsteki mutasyonla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

“EYLÜL AYINDAN BERİ HERHALDE 12 BİN CİVARINDA MUTASYON VAR”

Yılancıoğlu, “Mutasyon birinci kez olmuyor. Eylül ayından beri herhalde 12 bin civarında mutasyon var. Bunlardan herhalde 4 binden fazlası da ‘spike’ denilen, kıymetli dediğimiz proteinde olan. Yani, aşı çalışmalarının olduğu ve monoklonal antikorların, ilaçların da oluşturulduğu proteinde olanlar. Bu bir RNA virüsü olduğu için zati daima mutasyon geçirecek bir virüs. Klinik seyirde nasıl bir tesiri olacak? Bu, şu anda büsbütün sansasyonel bir durum. İnsanların şu anda heyecanlanmasına ve korkmasına gerek yok. Bilim insanları tedbir almak ismine dikkat ediyorlar. Esasen İngiltere’de bununla ilgili bir küme var ve daima virüsün mutasyonlarını takip ediyor. Birçok sefer virüste mutasyonları ortaya çıkartmıştı. Şu an gördüğümüz mutasyonların büyük bir kısmını daha evvelce de görmüştük. Artık yenileri de var yalnızca. Birkaç tanesi değerli olabilecek, daha evvel hayvan deneylerinde gösterilmiş mutasyonların olduğu görüldü ve bu biraz heyecan yarattı. Onun dışında yeni bir durum yok. Bu, kliniğe nasıl yansıyacak araştırılıyor. İngiltere’de hadiselerin yüzde 70 oranında artığını söyledi Boris Johnson lakin bunun çok farklı nedenleri de olabilir. Bu illa mutasyona bağlanacak diye bir durum yok” diye konuştu.

“HEM HASTALIĞI GEÇİREN BEŞERLER TEKRAR YAKALANABİLİR Mİ TASASI, HEM DE AŞI ÇALIŞMALARINI ETKİLEYEBİLİR Mİ KORKUSU ORTAYA ÇIKABİLİR”

Bu mutasyonların hastalığın seyrini değiştirip değiştirmeme ihtimalleri üzerine ise Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, “Spike dediğimiz protein kıymetli biliyorsunuz. Zira onun üzerine aşı çalışmaları yapılıyor. Aşılar onun üzerine geliştiriliyor. Ve biz antikorlarımızı ona karşı geliştiriyoruz. Virüsün etkisizleşmesini sağlayan antikorlar onun üzerine. Hasebiyle klinik olarak bunda bir tesiri olabilir mi diye baktığımızda, 3 tane mutasyondan bahsediliyor aslında. Bir tanesi daha evvel hayvan çalışmalarında gösterilmiş, ACE2’yi daha iyi bağlayabildiği ve daha bulaşıcı olabildiğine dair hayvanlarda yapılmış bir çalışma var. Bir öbür çalışma, daha evvel yapılan çalışmalarda bulaşıcılığı artırabileceğini gösterdiği için bir heyecan oldu orada. Bir üçüncü mutasyonu da var, en çok konuşulan silinme mutasyonu. O mutasyonda da spike proteinin ayrılmasını sağlayan bir bölgesi var. Değerli bir bölgesi. Oraya yakın olduğu için ve daha evvel monoklonal tedavi yani antikor tedavisi alan insanlarda ortaya çıktığı düşünülüyor. Münasebetiyle, ‘Acaba antikordan kaçabiliyor mu? Kaçabilmesini sağlayacak bir mutasyon mu?’ diye yeniden telaşa neden oldu. O vakit hem hastalığı geçiren beşerler tekrar yakalanabilir mi telaşı hem de aşı çalışmalarını etkileyebilir mi telaşı ortaya çıkabilir. Lakin insan immün sistemi, virüsün tek bir tarafına antikor üretmiyor. Birçok bölgeye farklı antikor üretiyoruz ki, garanti olarak yakalayabilelim. Kaçırmayalım o virüsü diye. Olabilecek küçük bir mutasyon ile bağışıklık sistemimiz şaşırmayacak” dedi.

“BU MUTASYON ÇOKTAN DÜNYANIN ÇEŞİTLİ BÖLGELERİNE YAYILMIŞTIR”

“Bu 3 mutasyon bizi korkutuyor lakin bir mutasyon daha var, enteresan olan. Bir stop kolonu” diyen Kaan Yılancıoğlu,”Bu bölge virüsün bağışıklığı kandırabilmesi için kullandığı bir yer fakat burada bir mutasyon geçirmiş. Bu virüsün aleyhine bir mutasyon. Daha evvel Singapur’da da bu türlü bir mutasyon oldu. 300 kadar bölge silinmişti ve silinme sonucunca virüs ortadan kalkmıştı. Yani bu virüsün aleyhine. “Bağışıklık sistemini kandırabilir mi? Bu da bizim lehimize bir mutasyon olabilir. Her ne kadar felaket senaryoları olsa da, lehimize olabilecek bir mutasyon da buralarda oluyor” formunda konuştu.

Mutasyonların takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Yılancıoğlu, şöyle devam etti:

“Kliniğe yansıyıp yansımayacağını, yaş kümelerinin değişip değişmeyeceğini ya da hastalığın daha ağır seyredip seyretmeyeceğini, aşıyı etkileyip etkilemeyeceğini bu klinik çalışmalar gösterecek. O sebepten, heyecan yapacak bir durum yok. Beşerler bunu ‘Dün fark ettik, bugün tedbir alıyoruz, yarın önleyeceğiz’ üzere düşünebilir. O denli bir durum yok. Bu mutasyonlar esasen Kasım ayında muhtemelen gösterilmişti. Aralık ayında artışa geçti ve sonunda da bu noktaya geldi. Yani çok evvelden var olan bir mutasyondu bu. Londra’yı izole etmenin falan çok işe yarayacağını düşünmüyorum. Zira bu çoktan dünyanın çeşitli bölgelerine yayılmış olduğu beklenen bir mutasyon. Lakin başka ülkelerde İngiltere’deki kadar günü gününe mutasyonlar çalışılıp araştırılmadığı için bilmiyoruz”

“AŞILAR MUHTEMELEN ÇALIŞACAK, EN MAKUS İHTİMALLE AKTİFLİKLERİ BİRAZ DÜŞEBİLİR”

Aşıların muhtemelen çalışacağının ve en makus ihtimalle etkinliklerinin düşebileceğinin altını çizen Doç. Dr. Kaan Yılancıoğlu, şunları söyledi: “Bir kez yeni bir virüs ile karşı karşıya değiliz. Kovid-19 tekrar Kovid-19. Kovid-20 gelmedi. Aşılar muhtemelen çalışacaktır. Tekrar immün sistem, antikorlar buna karşılık verecektir. En makus ihtimalle, etkinlikler biraz düşebilir. Aşıyı büsbütün etkisizleştirmek için birçok mutasyonun birikmesi gerekir zira birçok protein yapının mutasyona uğraması gerekir. Ve bu birikme sonucunda aşıdan kaçabilir lakin bu yıllar alacak bir durumdur. O vakte kadar pandeminin biteceğini düşünüyorum. Bitmese dahi o vakte kadar yeni bir aşı geliştirilebilir. Dün merak ettim ve sekansları toplayıp tahlil yapmak istedim. Bizde bu mutasyonlar var mı ve ne düzeyde görülüyor gibi”

“TÜRKİYE’DEKİ DURUMU GÖRMEK İÇİN YENİ TAHLİLLER YAPILMALI”

Türkiye’de virüsün mutasyona uğrayıp uğramadığı ile ilgili ise Yılancıoğlu, “Biz en son sekansımızı sisteme Ağustos ayında yüklemişiz, fakat Ağustos’tan sonraki durumu bilemiyoruz. Ağustos ayına baktığımızda bu türlü bir mutasyon yok. Şu anda ne düzeyde olduğumuzu söylemek için yeni tahlillerin yapılması, virüslerin hastalardan izole edilmesi, analiz edilmesi ve incelenmesi lazım” sözlerini kullandı.