Oktay, Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı Sardor Umurzakov ve beraberindeki heyeti Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kabul etti.

Umurzakov ile baş başa görüşen Oktay, daha sonra heyetler ortası görüşmenin başında bir konuşma yaptı.

Türkiye ve Özbekistan ortasındaki ikili ticari ve ekonomik münasebetlerin, kadim gönül bağları üzerinde yükseldiğini belirten Oktay, geçen yıl düzenlenen 5’inci Karma Ekonomik Kurul (KEK) toplantısında 61 aksiyon üzerinde mutabakata vardıklarını anımsatarak bu hareketleri yakından takip ettiklerini belirtti.

Kovid-19 salgınının tesiriyle bir ortaya gelemedikleri için Özbekistan Hükümeti ile istişareleri görüntü konferanslar aracılığıyla sürdürdüklerini kaydeden Oktay, teknik heyetlerce yapılan görüşmelerde KEK hareketlerinin birinci yıl değerlendirmesinin yapıldığını aktardı.

Temasların iki ülke Cumhurbaşkanlarının sıkı iş birliği iradesinin değerli bir kesimi olduğuna işaret eden Oktay, bu temasların ekonomik bağlara kıymetli katkılar sunacağına inandığını lisana getirdi.

“Yılı olumlu büyüme performansı ile kapatacağımızı öngörüyoruz”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2020’nin birinci çeyreğinde AB, G20 ve OECD ülkeleri ortasında en güçlü büyüme performansı gösteren ülkenin Türkiye olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

“Ekonomimiz, sanayi üretimimiz, ihracat sayılarımız güçlü ve süratli bir halde toparlanıyor ve bu yılı olumlu büyüme performansı ile kapatacağımızı öngörüyoruz. Özbekistan’ın salgınla çabasını de takdirle izliyor, Özbekistan idaresinin aldığı tedbirler sayesinde salgının denetim altında tutulduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz. 137 ülkeye yaptığımız tıbbi materyal yardımı kapsamında 50 teneffüs aygıtı ile 17 ton tıbbi malzemeyi kardeş ülke Özbekistan’a sevk etmiştik.”

“Hedefimiz ticaret hacminde 5 milyar doları yakalamak”

Salgınla gayrette Özbekistan’ın yanında olmaya devam edeceklerine dikkati çeken Oktay, şunları kaydetti:

“İki ülke ortasında yükselen iş birliği sonucunda 2019 yılında ticaret hacmi bir evvelki yıla nazaran yüzde 26,4 artarak 2,4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmişti. 2020’nin birinci 6 aylık devrine baktığımızda ise geçen yılın birebir devrine kıyasla yüzde 15’lik bir daralma yaşandığını görüyoruz. Salgının neden olduğu bu azalışı çabalarımızla, krizi fırsata çeviren yeni iş birlikleri ile telafi etmeliyiz. Önümüzdeki maksat, ticaret hacminde 5 milyar doları yakalamaktır. Karşılıklı diyalog yoluyla çözebileceğimiz hiçbir durum bizi bu amacımızdan alıkoymamalı.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev’in bizlere çizdiği vizyon, tahlil ve iş birliği odaklıdır. Bunun için tercihli ticaret mutabakatının ‘kazan kazan’ anlayışını tesis edecek halde imzalanmasına son derece ehemmiyet vermekteyiz. Özbek tarafının 6’lı bazda 328 Gümrük Tarife Durumundan oluşan listesini aldık. Bizim listemiz de en kısa vakitte Özbek tarafıyla paylaşılacaktır. Tercihli ticaret mutabakatı konusunda devam eden istişareler ile taviz talep listeleri üzerinde süratle mutabakata varılacağına inanıyorum. Ümitvarız fakat biraz daha hızlandırmamız gerekiyor. 5 milyon dolardaki birinci milestone aslında. Burada artık bir an evvel imzaları atmamız gerekiyor. Mükemmeliyeti ararken iyiden olmayalım. Benim temennim bu.”

Türkiye’den Özbekistan’a yapılan yatırımın, üçüncü ülkeler üzerinden yapılan yatırımlar da dahil edildiğinde 1 milyar dolara ulaştığına değinen Fuat Oktay, Özbekistan Dış Ticaret ve Yatırım Bakanlığı bünyesinde Türk firmalarının Özbekistan’daki yatırımlarıyla ilgili hususlarda yardımcı olmak üzere bir temas noktası kurulmasının memnuniyet verici olduğunu anlattı.

Başta güç olmak üzere altyapı ve üstyapı alanındaki yatırımların çok daha yüksek düzeylere ulaşacağına ve mevcut teşebbüslerin daha süratli ilerleyeceğine inandığını vurgulayan Oktay, doğal gaz elektrik ve yenilenebilir güç santralleri kurulması alanında faaliyet gösteren firmaların çalışmalarındaki olumlu gelişmelerden duyduğu memnuniyeti lisana getirdi.

Türk firmalarının, Özbekistan’da yenilenebilir güç alanında kamu-özel dal işbirliğinin en hoş örneklerini vermeyi sürdüreceklerini kaydeden Oktay, şöyle konuştu:

“Özbekistan’da faaliyetlerini muvaffakiyetle sürdüren Türk müteahhitlik firmalarımız bugüne kadar 3,7 milyar dolar pahasında 168 proje üstlenmiştir. Eximbank, dayanak kapılarını iş insanlarımıza 350 milyon dolara kadar açmış, süreçleri hızlandıran temassız ticaret uygulamalarımız yürürlüğe girmiştir. Girişimcilerimizi, iş insanlarımızı bu imkanlardan daha fazla yararlanmaya teşvik etmeliyiz. Biz Türkiye tarafında bunu ağır biçimde yapmaya çalışıyoruz. Başta ‘Tashkent City’ kapsamındaki projeler olmak üzere, kredilerin ikili ticaretimizde daha aktif biçimde kullanılması için heyetlerimizde bulunan ilgili kurumların stratejik yönlendirme yapacaklarına inanıyorum.”

Ulaştırma alanında şoför vizeleri ve geçiş evrakları konusunda atılan adımların da ikili ticareti desteklemeye devam ettiğini aktaran Oktay, “Türkiye, İran ve Türkmenistan ortasındaki kara hudut kapılarının kapanması, Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridorunun ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun kıymetini ortaya koymuştur. Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkmenistan beşlisi ortasında imzalanan orta koridor sürecine ülkemizi de dahil etmek için çalışmalarımız sürüyor. Burada da tekrar son noktaya geldiğimizi biliyorum. Ulaştırma Bakanlığımız, Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridoru ve BTK demiryolunun daha fazla kullanılabilmesi için yapılabilecek düzenlemeler konusunda iş birliğine açıktır.” diye konuştu.

Türkiye’de yatırım yapan Özbek firmalara takviye sürecek

Özbekistan ile mobilya, demir-çelik-bakır ve makine alanındaki ticari bağlarının yanına daha fazla savunma sanayi, sağlık-medikal ve otomotiv alanında iş birlikleri eklemeye de hazır olduklarını söz eden Oktay, Türkiye’de yatırım yapan Özbek firmalarını yerli-milli firmalardan ayırmadan desteklemeyi sürdüreceklerini bildirdi.

Özbekistan’da “Bilim, Eğitim ve Dijital Ekonomiyi Kalkındırma” yılı olarak belirlenen bu yıl içinde kamuda dijital dönüşüm alanında iş birliklerine de açık olduklarına değinen Fuat Oktay, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“İlişkilerimizi her alanda geliştirmek için ortak iradeye sahibiz ve üzerimize düşen ne varsa yapmaya hazırız ve yapıyoruz. Biz Özbekistan’ı da içine alan Maveraünnehir tacındaki faaliyetlerimizi önceliği kâr etmek olan faaliyetler olarak görmüyoruz. Gönül coğrafyamızın bu güzide bölgesine, Atayurdumuz Özbekistan’a sağlayacağımız katkı kardeşliğimize sağlayacağımız katkı demektir ve daima bir arada kalkınmamız manasına gelir. Ekonomik ve ticari bağlarımızı kardeşlik temelinde geliştirerek, bölgede esen rüzgarı gerimize alacak iş birliği imkanlarına, refaha birlikte yürüyeceğiz. Bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da Türkiye olarak bulunduğumuz her masada Türk Kurulu ve Dünya Ticaret Örgütünde yaptığımız üzere ‘Özünün Beği Özbekistan olmazsa olmaz’ diyeceğiz.”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Özbekistan heyetini Türkiye’de ağırlamaktan ve beşinci KEK toplantısında alınan kararların somutlaştığını müşahede etmekten büyük memnunluk duyduğunu, 6’ncı KEK toplantısı planlamasını salgının seyrine nazaran Taşkent’te, mümkün olmazsa da görüntü konferans tekniğiyle yakın vakitte gerçekleştirmeyi istek ettiklerini kelamlarına ekledi.

“Bugün ektiğimiz tohumların meyvelerini bizden sonraki kuşaklar görecektir”

Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Yatırımlar ve Dış Ticaret Bakanı Sardor Umurzakov da salgın koşulları sonucunda oluşan kuvvetli devirde Özbekistan’a en büyük ve en hissedilir yardımı Türkiye’nin yaptığını söyledi.

Salgın nedeniyle iki ülkenin ticaret hacminin birinci çeyrekte yüzde 15 azaldığına işaret eden Umurzakov, bu açığı kapatmak için Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile görüşmelerde bulunduklarını söz etti.

Tercihli ticaret mutabakatını ağustos ayı sonuna kadar imzalamaya hazır olacaklarını kaydeden Umurzakov, “Bugün ektiğimiz tohumların meyvelerini bizden sonraki jenerasyonlar görecektir.” tabirini kullandı.

Ulaşım, lojistik ve yatırım hususlarının değerine dikkati çeken Umurzakov, sıhhat ve savunma alanlarında atılacak adımlardan da memnuniyet duyacaklarına vurgu yaptı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, görüşmelerin konuk heyet onuruna akşam yemeği verdi.