Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, BM Bayanın Statüsü Kurulunun 66. Toplantısı kapsamında düzenlenen “Afgan Bayanların ve Kız Çocuklarının Haklarının Korunması” oturumuna katıldı. Yanık, oturumda yaptığı konuşmada çatışma ve öteki acil durum gerektiren kurallarda yaşayan tüm bayan ve kız çocukları ile tam dayanışma içinde olduklarını söz etti. “Kadın ve kız çocuklarının tüm çatışma ve kriz durumlarında tahlil gayretlerine dahil olduklarından, temel gereksinimlerinin karşılandığından ve haklarının ihlal edilmesi durumunda yasal yollara başvurabilecek olduklarından emin olmalı ve temel hizmetlere erişimlerini sağlamaya devam etmeliyiz” diyen Bakan Yanık, barış ve güvenliği sağlamak için ortak efora gereksinim olduğuna işaret etti.
Bunun için hükümetlerin, milletlerarası ve bölgesel kuruluşların uyumlu eforunun gerektiğini vurgulayan Bakan Yanık, bayanlar, barış ve güvenlik hususlarında aktif uygulamanın bütünsel ve istikrarlı bir yaklaşımla iştirak, çatışmayı tedbire, muhafaza ve hafifletme, düzgünleşme başlıklarının hepsine odaklanmayı mecburî kıldığını söyledi.

“Afganistan’dan öbür her yerde daha iyi bir hayat arayışı ülkesini terk eden birçok insanı göçmen durumuna getirmiştir”

Bakan Yanık, 1325 sayılı kararın kabul edilmesinden 22 yıl sonra dahi bunların faal biçimde uygulanmasında zorluklar yaşandığını belirtti. BM’nin Afganların ömürlerini düzgünleştirme, ülkeye huzur ve kararlılık getirmeye yönelik sorumluluk üstlendiğini kaydeden Bakan Yanık, açıklamasını şu halde sürdürdü:

“Ancak ömür şartları Afganlar için görünür olarak makûs bir hal almıştır. Afganistan’daki bayan ve kızlar, ekonomik ve finansal istikrarsızlık ile güvenliğin eksik olması sebebiyle fevkalâde seviyede etkilenmişlerdir. Birçok genç kız açlık ve yoksulluktan kaçmak için çok küçük yaşta evliliğe mecbur bırakılmaktadır.

Afganistan’dan öteki her yerde daha iyi bir hayat arayışı ülkesini terk eden birçok insanı göçmen durumuna getirmiştir. Başkaları ise sonu mevtle dahi sonuçlanan çok tehlikeli kurallarda ülkesinden kaçarak hayatlarını riske atmışlardır. Umutları kalmadığı için birçok insan hala bulundukları sıkıntı kaidelerden kaçmayı düşünmektedir. Yoksulluk düzeyi harika seviyede artmıştır. Afganlılar huzur ve istikrarın kalmadığı şiddetli durumlarla karşı karşıya kalmışlardır ki bu durumdan en çok ziyan görenler bayan ve kız çocukları olarak karşımıza çıkmaktadır.”

Verilen kelamlar ve yapılan hareketler ortasındaki açığı kapatmak için daha fazla çalışmanın yetmediğini vurgulayan Bakan Yanık, çalışma biçimini değiştirmek gerektiğini lisana getirdi.

“Türkiye Afganistan’da 45 okul işletiyor”

Bakan Yanık, açıklamasını şu halde sürdürdü:

“Eşitsizlikler ve kırılganlıkların temel sebeplerine odaklanmalı, zorluklar ve uygulama ortasındaki temasları da göz önüne almalıyız. Ayrıyeten bayanları, yardımdan pasif formda istifade eden bireyler olarak değil, tersine değişimin aktörleri olarak kabul etmeliyiz. Türkiye, kapsamlı kalkınma yardımı programları aracılığıyla dünya çapında çeşitli acil, çatışma yahut çatışma sonrası durumlarda bayanların ve kız çocuklarının etnik köken yahut din üzere rastgele bir ayrım gözetmeksizin güçlendirilmesini ve iyi oluşlarını desteklemektedir. Eğitim ve sıhhat hizmetine yönelik alanlar başta olmak üzere Afganistan’da yürüttüğümüz projeler bu maksadımıza yönelik çalışmalarımızın somut örneğini oluşturmaktadır. Türkiye, Afganistan’ın ülke genelinde 14’ü kız çocuklarına özel olmak üzere halihazırda 45 okulu işletmektedir. Bunun dışında, politik kapsayıcılık, insan hakları ve kıymetli özgürlüklerin korunmasının ve geliştirilmesinin Süreksiz Hükümet için kıymetini vurgulamaktayız. Mevcut hükümeti kapsamlı olmaya, herkesin temel haklarına hürmet duymaya ve bayan ve kızların eğitim ile istihdama erişmelerini garanti etmeye davet ediyoruz.

“Türkiye olarak tecrübelerimizi sunmaya her vakit hazırız”

Bu amaca yönelik yapılan tüm olumlu açıklamaların ve atılan adımların büyük değere taşıdığını tabir eden Bakan Yanık, “Türkiye olarak bayan haklarını geliştirmeye yönelik tecrübelerimizi, uygulamalarımızı ve projelerimizi Afgan bayanların ve dünyanın öteki bölgelerindeki tüm bayanların faydasına sunmaya her vakit hazır olduk. Geçen yıl Afgan sivil toplumundan bayanların iştirakiyle Türkiye’de ek barış süreci konferansı gerçekleştirmeyi planladık. Ne yazık ki bölgedeki siyasi gelişmelerden dolayı kelam konusu konferansı gerçekleştiremedik. Afgan bayanları ve kızları güvenlik ve haysiyet içinde yaşamayı hak ediyor. Telaşlarının duyulmasını sağlamak için seslerini duyurmaya kararlıyız. Tüm üye ülkeleri bölgede barış, istikrar ve insan haklarının tesis edilmesine etkin olarak katkıda bulunmaya ve Afganistan’ın bayan ve kız çocuklarının haklarını muhafaza taahhüdünü güçlendirmeye çağırıyoruz. Ayrıyeten, tüm Afgan halkının ömür şartlarının güzelleştirilmesine her formda yardımcı olmalıyız ki her insanın hak ettiği üzere onlar da hayatlarını onurlu bir halde yaşama talihine sahip olabilsinler. Buna ek olarak, Afgan halkının kendileri ve ülkeleri için daha iyi bir gelecek inşa etmesine yardımcı olmaları gayesiyle onlara umut aşılamalıyız” tabirlerini kullandı.