Soylu, Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığında (AFAD) düzenlenen Afet ve Acil Durum Şurası 2020 Yılı 1. Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, Heyetin ülkeye, millete, afet anında ve sonrasında yapılacaklara katkı sağlamasını diledi.

Toplantının 23 Ekim 2011’de meydana gelen Van zelzelesinin 9’uncu yılında yapıldığına işaret eden Soylu, “Toplantımızı bugüne denk getirerek hem bir farkındalık oluşturmak hem kaybettiğimiz canları yad etmek, insanlarımızı anmak hem de kendimize ve toplumumuza bir ileti vermek istedik. Bu vesileyle hem Van sarsıntısında hem de ülkemizde bugüne kadar meydana gelen tüm afetlerde hayatını kaybetmiş vatandaşlarımıza Cenab-ı Allah’tan rahmet diliyorum.” diye konuştu.

Soylu, konseyin isminin evvelden “Afet ve Acil Durum İstişare Kurulu” olduğunu ve 13 Temmuz’da toplandığını hatırlatarak, şu bilgileri verdi:

“Burada uzman ve akademisyen yüklü bir yapı kelam konusuydu fakat bu heyetin aktifliğini artırmak, istişare ve siyaset önerisi yapmanın ötesinde uygulama elini de güçlendirmek amacıyla, Cumhurbaşkanımızın yönlendirme ve talimatlarıyla müracaat heyeti feshedilmiş, onun yerine bakan yardımcılarımızla destek edilerek ‘Afet ve Acil Durum Kurulu’ ismiyle yeni bir şura oluşturulmuştur.”

Evvelki konseyin teknik ve bilimsel yapısının bozulmamasına dikkat edildiğini vurgulayan Soylu, bu kapsamda, uzmanlar ve akademisyenlerin heyette yer almaya devam ettiğini lisana getirdi.

Soylu, afet konusunda milat kabul ettikleri 17 Ağustos 1999 sarsıntısından bugüne kadar Türkiye’nin gerek afet müdahale kapasitesi gerekse afetin bütüncül idaresi konusunda büyük ara katettiğini belirterek, şöyle devam etti:

“Bugünün Türkiyesi, afet idaresini, afet öncesi, afet anı müdahale ve afet sonrası iyileştirme olarak ele alabilen, AFAD çatısı altında, müdahale ve teknik kapasitesini dünya standartlarına çıkarmış, Avrupa’nın en büyük ikinci sarsıntı müşahede ağına sahip olmuş, ülkenin her yerinde lojistik depoları, müdahale grupları olan, afet idaresiyle ilgili dijital altyapı sistemlerine sahip, süratli müdahale imkan ve pratiğini elde etmiş, müdahale planlarına, strateji evraklarına sahip, risk azaltma plan ve çalışmalarını sürdüren, yalnızca ülke içinde değil, hudutlarımızın dışında da pek çok trajediye el uzatabilen bir noktaya evrilmiştir.”

Afet konusunda tehdit ve güvenlik ortasındaki makasın her geçen gün biraz daha kapatıldığını söyleyen Soylu, “Bunlardan birisi afetlere hazırlık durumudur. Bu emelle geçtiğimiz yılın 6’ncı ayıyla bu yılın 6’ncı ayı ortasını afetlere hazırlık yılı ilan etmiştik. Bu hazırlık hem toplumsal afet refleksi oluşturmayı kapsıyor hem de afet öncesinde yıkılmayan kentler ve binalar üretmeyi, bunu bir zihniyet olarak yerleştirmeyi kapsıyor.” dedi.

Soylu, Şili’nin, 1960’ta yaşanan 9,5 şiddetindeki zelzeleden sonra büyük bir dönüşümü başardığına ve adeta sarsıntıdan yıkılmayan bir ülke inşa ettiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:

“2010 yılında Şili ve Haiti’de zelzeleler oldu. Şili’deki 8,8, Haiti’deki 7,4 şiddetindeydi ve Şili zelzelesi, Haiti zelzelesinden 15 kat daha büyüktü. Buna karşın Şili’de can kaybı 800, Haiti’de ise 240 bin olarak gerçekleşti. Münasebetiyle tüm bu çalışmaların gelip yaslandığı noktalardan birisi, insanlarımızın afet davranışı yani afet refleksimiz, ikincisi de sağlam binalar, yerler inşa etmek, sağlam olmayanları da dönüştürebilmektir.”

“400’ün üzerinde toplantı yapıldı”

Elazığ sarsıntısında yıkılan yahut ağır hasar gören binaların yüzde 60’ı ile 2011’deki Van sarsıntısında ağır hasar gören binaların yüzde 61’inin 1990-2000 yıllarında yapılanlar olduğunu kaydeden Soylu, binaların yaşının yanı sıra mühendislik kalitesinin de risk oluşturabildiğine işaret etti.

Soylu, Türkiye Afet Müdahale Planı çerçevesinde çalışma kümeleri oluşturulduğunu ve toplantılar düzenlendiğini söyleyerek, şunları kaydetti:

“İstanbul’daki uyum toplantılarına seri olarak şahsen katılıyorum. 400’ün üzerinde toplantı yapıldı, 26 çalışma kümesinde. Ana toplantıların hepsine arkadaşlarımızla birlikte iştirak ettim. İki muradımız vardı. Birincisi çalışma kümelerinin çalışmalarını yerinde dinlemek ve tespit etmek, ikincisi İstanbul ölçeğinde aldığımız önlemlerin başka vilayetlere yönelik uygulama pratiğini geliştirebilmek. Hem İstanbul pratiğini geliştiriyoruz hem de bunları öbür vilayetlere örnekleyerek yolumuza devam ediyoruz.”

Bu toplantıların kurumların bağlantısı ve uyumu noktasında büyük yararlarını gördüklerini lisana getiren Soylu, “Elazığ Malatya sarsıntısında, Bingöl Karlıova zelzelesinde, Giresun sel afetinde daima birlikte bunların yararlarını gördük. Oluşturduğumuz masaların birbiriyle konuşması, eksiklerin anında giderilmesi, devletin her afette acil ve hakikat müdahale kabiliyetini daima bir arada yaşadık, milletimiz de bunu gördü.” tabirlerini kullandı.

Soylu, afet idaresi, uyum ve bağlantı konusunda hiç kimseye kapılarının kapalı olmadığını vurgulayarak, “Dolayısıyla bu toplantıların, gerek İstanbul’da gerçekleştirdiğimiz uyum toplantılarının gerek Türkiye çapında Türkiye Afet Müdahale Planı çerçevesinde gerçekleştirdiğimiz toplantıların gerekse burada gerçekleştirmekte olduğumuz ve gelecekte yapacağımız Afet ve Acil Durum Şurası toplantımızın ana çıktılarından birisi kurumlar ortası irtibat ve uyumu üst seviyede tesis etmek, afet refleksini bireyler düzeyinde oluşturacağımız üzere kurumlar düzeyinde de oluşturmak olmalıdır.” dedi.

Afetlere hazırlık noktasında bina dönüşümleri sağlıklı yapıldığında, yıkım ve bunun getirdiği can kayıplarının en aza indirileceğine işaret eden Soylu, yaşanan yıkım sonrasındaki durumu direktörün de değerini vurguladı.

“Her konutun girişine toplanma alanını belirten bilgi afişleri asılacak”

Soylu, hem ferdi hem de kurumsal refleks noktasında afet anından itibaren birinci 6 saat iyi yönetildiğinde, oluşabilecek can kaybının en alt düzeyde tutulabileceğini belirterek, sarsıntı sonrasındaki 6 saatte yapılması gerekenlere ait İstanbul’a yönelik 20 dakikalık görüntü hazırlandığını bildirdi.

Afet sonrasındaki 6 saatte yapılması gerekenlere ait vatandaşlara tavsiyelerde bulunan Soylu, şöyle konuştu:

“Vatandaşlarımız, zelzeleyle, afetle karşı karşıya kaldıkları vakit otomobillerine binip uzaklaşmayacaklar, gidecekleri yer toplanma alanlarıdır. İstanbul’da bunun çok hoş bir örneğini hazırlıyoruz. Yarın buna ilişkin İstanbul’da tekrar bir toplantı gerçekleştireceğiz. Her meskenin girişine toplanma alanının neresi olduğunu belirten bilgi afişleri asılacak. Mümkün olduğunca her vatandaşımıza ulaşabildiğimiz kadarıyla, cep telefonuyla bu bilgiler iletilecek. Yaptığımız eğitim çalışmalarında muhtarlarımız, belediyelerimiz, kaymakamlıklarımızla birlikte bu yönlendirmeler tesis edilecek.”

“Afet riski azaltma planlarımız şu anda 6 vilayetimizde devam ediyor”

Soylu, afet sonrasındaki ve toplanma alanlarındaki gereksinimlere yönelik altyapının en üst düzeyde hazırlandığını lisana getirerek, şöyle devam etti:

“Dolayısıyla bizim afet idare modelimiz, yaptığımız çalışmalar, Türkiye Afet Müdahale Planı, Türkiye Afet Risk Azaltma Planı üzere planların her biri farklı alanlara farklı düzeylerde tahlil üretmeyi ve sonuç almayı hedeflemektedir. Afet riski azaltma planlarımız şu anda 6 vilayetimizde devam ediyor. Kahramanmaraş vilayetimizle başlamış ve hazırlamıştık. 81 ile yönelik hazırlıklarımızı tamamlamak üzereyiz. 2021’in aralık sonunda 81 vilayetimizde il afet risk azaltma planlarımızın tamamı oluşmuş olacak. Bu da afetlere hazırlık açısından en kıymetli desteğimiz teşkil edecek. Ayrıyeten 2021 yılını Türkiye’de afet eğitim yılı olarak ilan edeceğiz. Kamu vazifelileri, muhtarlar, okullar, öğretmenler, afet eğitim çantaları, afet çantaları, eğiticilerin eğitimleri, sivil toplum örgütleri 2021 yılında ülkemizin kıymetli noktasına ulaşma konusundaki çabamızı daima birlikte ortaya koyacağız. Buna yönelik çalışmalarımızı hızlandıracağız.”

“3 Kasım’da İstanbul’da toplanma alanlarına ait tahliye plan tatbikatımız var”

Afete hazırlık konusunda tatbikatların devam ettiğini, ülke genelinde 18 bin 642 acil durum toplanma alanının olduğunu belirten Soylu, “3 Kasım Salı günü İstanbul’da toplanma alanlarına ait bir tahliye plan tatbikatımız var. Bunu Kağıthane ilçesinde yapacağız.” bilgisini verdi.

Soylu, çalışma kümesi toplantıları ve tatbikatları yaparken mevcut stratejik planların elde edilen bilgiler doğrultusunda güncellenmesi gerekliliğinin ortaya çıktığına dikkati çekerek, bu kapsamda toplantıda Türkiye Afet Müdahale Planı’nın güncellemesiyle ilgili çalışmaların da ele alınacağını söyledi.

Her afet vakasından sonra afet bölgelerinde akademik olan yahut olmayan birtakım kişi ve kurumlarca çeşitli telaffuzlar ve datalar paylaşıldığına işaret eden Soylu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Bunların kimileri maalesef temelsiz savlarla kamuoyunda infial oluştururken nitekim yararlı olabilecek bilgiler de bunların ortasında uçup gidiyor. Bu noktada afet bölgelerinde çalışmak isteyen herkesin AFAD uyumunda bu çalışmaları gerçekleştirmesi, çalışma yapmak isteyenlere AFAD’ın maddi ve manevi takviye sağlaması ve bunun da Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamına alınması konusunu gündemimize aldık. Buna ilişkin bir taslak hazırlandı ve en kısa müddette kurumlarımızın görüşüne sunacağız. Tıpkı formda Ulusal Zelzele Stratejisi ve Hareket Planımız var. Bildiğiniz üzere 2011’de yürürlüğe girmişti. Onun da gerek güncellenmesi gerekse uygulanabilirliğinin hangi ölçüde olduğu, gelinen evrelerinin irdelenmesi ve kıymetlendirilmesi, bu çalışmalarımızın ana konusu olacaktır.”

Toplantıya İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı, AFAD Lideri Mehmet Güllüoğlu, Türk Kızılay Genel Lideri Kerem Kınık, ilgili Bakanlık, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarından temsilcilerle akademisyenler katıldı.