Akdeniz’deki kirlilik, biyoçeşitlilik kaybı, yabancı çeşitlerin varlığı ve iklim değişikliğinin ele alındığı, ‘Barselona Sözleşmesi’ olarak isimlendirilen, ‘Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Mukavelesi’nin 22’nci Taraflar Konferansı’nda (COP 22) 3’üncü gün oturumları başladı. COP 22 Bakanlar Oturumu açılışında konuşan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 2 gün evvel başlayan toplantılarda, mavi Akdeniz’in geleceği ismine birçok tematik kararı görüşüp, değerlendirdiklerini söyledi. Toplantılar sonrası Antalya Bakanlar Deklarasyonu’nun oylamaya sunulacağını açıklayan Bakan Kurum, gençlerin de bildirgeyle deklarasyona katkıda bulunduklarını kaydetti.

21 ÜLKE VE 520 MİLYON NÜFUS

Avrupa, Afrika ve Asya kıtalarıyla çevrili Akdeniz’in, yüzyıllar boyunca insanlık tarihinin buluşma noktası olduğunu, dünya tarihine taraf veren değerli medeniyetlere beşiklik yaptığını anlatan Bakan Kurum, “21 ülke ve 520 milyon nüfusa konut sahipliği yapan Akdeniz, 11 bin 700’ü endemik olmak üzere 25 bin bitki tipine, 17 binden fazla deniz çeşidine yuva olmaya devam ediyor. Yüzyıllardır böylesi zenginliği yüreğinde saklayan Akdeniz’imizi iklim değişikliği ve etraf kirliliğine karşı korumak için bir aradayız” dedi.

Akdeniz Havzası’nın iklim değişikliği, kirlilik, biyoçeşitlilik kaybı ve yabancı tiplerin baskısı altında olduğuna değinen Bakan Kurum, “Bu noktada, Akdeniz’de yaşanan bu sıkıntıları çözmek için belirleyeceğimiz yol haritasının çok değerli olduğunu bilhassa vurgulamak isterim. Bu manada alacağımız her karar, ortaya koyacağımız her fikir, Akdeniz’imiz ve ortak konutumuz dünyamız için bir milat, bir dönüm noktası olacaktır” diye konuştu.

‘EN KIRILGAN BÖLGELERDEN’

Bugün tüm devletlerin 4 temel sorunda; kitlesel göçler, terör, pandemi, etraf ve iklim değişikliği problemlerine tahlil bulma ismine stratejiler geliştirdiğini ve hayata geçirdiğini lisana getiren Kurum, “Akdeniz havzası, iklim değişikliği açısından en kırılgan bölgelerden biridir. Ülkelerimiz, iklim değişikliği nedeniyle sıklığı ve şiddeti giderek artan seller, orman yangınları ve kuraklık üzere büyük felaketler yaşıyor. İklim değişikliği nedeniyle yaşanılan bu aksilikler ekonomik açıdan büyük kayıplara sebep oluyor” dedi.

‘DENİZ DÜZEYİ 20 YILDA 6 SANTİMETRE YÜKSELDİ’

‘Akdeniz Kıymetlendirme Raporu’na nazaran Akdeniz’de iklim değişikliğine bağlı olarak deniz düzeyinin, son 20 yılda 6 santimetre yükseldiğine işaret eden Kurum, şöyle konuştu:

“Deniz düzeyindeki bu yükselmenin kıyılara ve kültürel miras alanlarına ziyan vereceği öngörülüyor. Deniz suyu sıcaklığındaki artış, deniz ekosistemlerini olumsuz etkiliyor. Gerçekten ülke olarak, yalnızca 2021 yılında, iklim değişikliği nedeniyle 3 olay yaşadık. Bunlardan birincisi, şu anda bulunduğumuz Antalya ve Muğla başta olmak üzere farklı bölgelerimizde çıkan orman yangınlarıdır. Bu yangınlarda 150 bin hektarlık ormanımızı, binlerce canlımızı kaybettik. Öbür ikisi, bilhassa ülkemizin kuzey vilayetlerinde meydana gelen sel felaketleri ve Marmara Denizi’ni kaplayan müsilaj problemidir.”

‘HERKESİN ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMASI ŞART’

Tablonun, Akdeniz özelinde iklim değişikliğiyle çaba önlemlerinin geliştirilmesinin ehemmiyetini ve aciliyetini gösterdiğini anlatan Kurum, “Sadece Türkiye’nin değil tüm ülkelerin maruz kaldığı bu krizlerin sorumlusu aşikardır. Son 200 yılda bilhassa gelişmiş ülkelerin, havayı, suyu, toprağı hoyratça kullanarak büyümeleri ve çok tüketim nedeniyle bu krizlerle karşı karşıyayız. Global adaletin tekrar tesis edilmesi için, herkesin ancak en başta dünyamızın içine düştüğü bu iklim krizine neden olanların elini taşın altına ivedilikle, acele bir halde koyması şarttır” dedi.

Bakan Kurum, burada alınacak her karar ve birlikte yürütülecek her çalışmanın, yalnızca 21 ülkenin değil 192 ülkede yaşanan meselelere birer reçete olacağını lisana getirerek, “Bu noktada Türkiye’de, bir Bölgesel Aktivite Merkezi’nin kurulmasının, bilhassa Akdeniz Çanağı’nın geleceği için olumlu katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Biz buna talibiz. Bölgesel Aktivite Merkezi’nin kurulması için tüm dostlarımızın takviyesini ve katkılarını bekliyoruz” dedi.

SIFIR ATIK PROJESİ

Türkiye’nin en büyük etraf hareketi olarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan himayesinde yürütülen ‘Sıfır Atık Projesi’nin 2017’de başlatıldığını belirten Bakan Kurum, şunları söyledi:

“İklim değişikliğiyle gayretimizin değerli bir ayağı olan bu projeyle bir taraftan doğal alanlarımızı korurken öteki taraftan ülkemizin iktisadına katkı sağlıyoruz. ‘Sıfır Atık Mavi Hareketi’ ile deniz kirliliğiyle uğraş ediyoruz. Bu kapsamda yürüttüğümüz çalışmalarla 485’i Akdeniz’de olan mavi bayraklı plaj sayımızı 519’a çıkardık. İspanya ve Yunanistan ile birlikte en çok mavi bayraklı plaja sahip olan ülkelerden biriyiz. Ekolojik koridorlarımızla millet bahçelerimizle korunan alanlarımızla ve ormanlarımızla yutak alanlarımızı artırıyoruz. Bugün 19 Özel Etraf Müdafaa (ÖÇK) bölgemizden 12’si, dünyanın en hoş koylarının yer aldığı Ege ve Akdeniz bölgelerinde yer alıyor. Tüm bu alanlarda biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik bilimsel çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz.”

Akdeniz’deki flora-fauna ve habitatları, kıyı ve deniz ekosistemlerini korumak ve geliştirmek için daha fazla bilimsel çalışmalar yürütülmesi, etrafa hassas idare sağlanması gerektiğini belirten Bakan Kurum, bilhassa Covid-19 sonrası değişen dünyada, tek kullanımlık eser tüketiminden kaynaklı deniz çöpü artışıyla uğraşın, büyük değer arz ettiğini de söyledi. Kurum, “Bu noktada üretim, tüketim ve imha zincirinin tümünü denetim altında tutmamız gerekiyor zira ne yazık ki deniz çöpleri ve bilhassa tek kullanımlık plastikler denizlerimizin, deniz canlılarımızın geleceğini tehdit ediyor” dedi.

BM’YE ‘SÖZLEŞME’ DAVETİ

BM etraf programı altında, ‘Barselona Sözleşmesi’ üzere bir mukavele yapılmasının kaçınılmaz gerçek olduğuna değinen Bakan Kurum, “Türkiye olarak tüm dünyanın taraf olacağı bu kontratın hayata geçirilmesini destekleyeceğimizi hatta birinci taraf olan ülkelerden biri olacağımızı bilhassa belirtmek isterim. Türkiye olarak, kontratın sekretaryasına da İstanbul’da mesken sahipliği yapmaya hazırız. COP 22 kapsamında, ülkemiz, 2 yıllığına Barselona Mukavelesi’nin Sekretaryasının Ofis Başkanlığı misyonunu İtalya’dan devraldı. Önümüzdeki 2 yıllık süreçte, hepimizin ortak bedeli olan Akdeniz için çalışmalarımızı kararlı bir halde yürüteceğiz” dedi.

Bakan Kurum’un konuşması öncesinde de toplantıya katılanlar, aile fotoğrafında bir ortaya geldi.