Türkiye, koronavirüs salgını sürecinde mart ayı prestijiyle kademeli olağanlaşmaya geçiyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, evvelki gün kabine toplantısının akabinde Sıhhat Bakanlığı kriterlerine nazaran vilayetleri 4 kümeye ayırarak mart ayı prestijiyle kademeli olağanlaşmanın başlayacağını açıkladı.

Erdoğan, salgın önlemleri sebebiyle işine orta vermek zorunda kalan esnafa yönelik, “Restoran, kafe, kıraathane ve gibisi esnafımızı rahatlatacak adımların yol haritası önümüzdeki günlerde açıklanacak” dedi. Bu açıklamanın akabinde gözler yeme – içme dalına çevrildi. 2 milyonu aşkın istihdam sağlayan bölüm temsilcileri, Milliyet aracılığıyla, “Kararlar alınırken biz de görüş sunmak isteriz. İnançlı turizm sertifikalı işletmelerin sayısı artmalı” bildirisini iletti.

6 ay geri ödemesiz

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Lideri Bendevi Palandöken, “Mart ayı prestijiyle kademeli olarak olağanlaşma sürecinin başlayacağını Cumhurbaşkanımız müjdeledi.

Lakin elde avuçtakini harcayan esnafımız kara kara düşünüyor. Adeta sıfırdan başlayacak olan esnafımız ile yeni esnaf olmak isteyen ama pandemi nedeniyle erteleyenler için ‘ayağa kalkış’ kredisi verilmeli. Bu sermaye için kullanılacak 6 ay geri ödemesiz ve sıfır faizli kredi esnafımıza ve esnaf olmak isteyenlere can suyu olur” diye konuştu.

Düğün mevsimi yolda

Esnafın ayağa kalkması, yani iş yerini açması yahut kontak çevirmesinin 6 ay, çıkarının büsbütün olağan seyrine dönmesi için 3 yıl geçeceğini vurgulayan Palandöken, şöyle devam etti:

“Kademeli olağanlaşma süreci başlayacak lakin kredi tek başına kâfi olmaz. Marttan itibaren esnafımızdan 6 ay elektrik, su, doğal gaz, internet faturalarında vergi alınmamalı. Var olan tüm kredi borçları direkt faizsiz olarak 2022 yılına ötelenmeli.”

Düğün mevsiminin de geldiğini belirten Palandöken, “Düğün salonları için de bir açıklama yapılırsa hazırlık başlar. Esnaf bir an evvel işine dönmek istiyor. Taleplerimizi Ticaret Bakanlığı’na iletiyoruz” dedi.

Süreyi kim tutacak?

TURYİD Lideri Kaya Demirer, İnançlı Turizm Sertifikası olan ve olmayan işletmelerin ayrışması gerektiğine değindi. Demirer, Sıhhat Bakanlığı ve Bilim Kurulu’nun da tüketicilere sertifikalı işletmeleri tercih etmesi istikametinde davette bulunabileceğini söz etti. Demirer, “45 dakikada müşterinin yemeğini yiyip, çıkması mümkün değil. Bu fast food yerlerde mümkün olur. Ayrıyeten müşterinin kaç dakika kaldığını kim denetleyecek? Bunların uygulanabilirliği konusunda bize de istişarelerini isteriz” dedi.

Judo, dans, aikido yasağa takılıyor

İstanbul Aikido Derneği Lideri ve Aikido Eğitmeni Oğuzhan Ulvi Başkurt, aikido, dans, judo üzere temaslı spor faaliyetlerinin salgın periyodundan olumsuz etkilendiğini söyledi. İşler açılınca faizsiz kredi ve takviye taleplerinin olduğunu belirten Başkurt, “Ciromuzun büyük bir kısmını 18 yaş altı gençlere derslerden elde ediyoruz. Haftasonu yasakları gelince faaliyetlerimiz de iptal edildi. Çocuk derslerimiz 16.30’da, yetişkin derslerimiz de 19.00 üzere başladığı ve yasak saatlerine sarktığı için orta verdik” dedi.

‘45 dakika yetmez yarı yarıya açalım’

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Lideri Ramazan Bingöl, yüzde 50 kapasite, HES kodu ve makul masa aralıkları ile açılmaya hazır olduklarını söyledi.

Son günlerde gündeme gelen 45 dakika hududuyla ilgili açıklamaya yapan Bingöl, “Bu hususlarda ilgili STK’larla (sivil toplum kuruluşları) istişare edip, birlikte aksiyon planı çıkarmalarını istek ediyoruz. Restoran ve kafeler toplumsallaşma alanı. Örneğin, 6 kişi gidiyorsunuz ve sipariş vermek bile bazen 15 – 20 dakika sürüyor. Her müşterinin isteği farklı oluyor. 45 dakikalık müddetin uygulanabilirliği olmuyor” dedi.

‘Oyun yasağı bitsin’

Bingöl, Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile inançlı restoran evrakı verdiklerini de hatırlattı. İstanbul Kıraathaneci, Kahveci ve İçkisiz Gazinocular Esnaf Odası Lideri Serdar Erşahin ise neredeyse bir yıldır kapalı olduklarını belirterek, “HES kodu ve oyun özgürlüğüyle açılmak istiyoruz. Kısıtlı açıldığı takdirde esasen birikmiş olan kiralar ve ödemelerimiz var” dedi.

‘Tiyatrolar için 2021 kolay değil’

İstanbul Tiyatro Şenliği Yöneticisi Leman Yılmaz, “2020 tiyatrolar için çok sıkıntı bir yıldı; 2021 de kolay olmayacak üzere görünüyor” dedi. Kimi küçük sahnelerin art geriye kapandığı lisana getiren Yılmaz şunları söyledi:

“Bu çok üzücü. Özelikle bağımsız tiyatrolar sıkıntı durumda ve artık baharda açılmayı bekliyorlar. Şahsî olarak sonbaharı daha muhtemel ve umut verici görüyorum. İKSV olarak hem İstanbul Tiyatro Festivali’nde yerli projelere geniş alan açarak hem Ortak Üretim projesi dahilinde hem de Gülriz Sururi & Engin Cezzar Tiyatro Teşvik Mükafatı ile olabildiğince dayanak uğraşındayız.”

Dijital dönüşüm ‘sahne’ alıyor

GalataPerform Genel Sanat Direktörü Yeşim Özsoy, pandemiyle birlikte dijital dönüşüme ağırlaştıklarını söyledi. Goethe-Institut tarafından yardım fonu alarak dijital alanda gişesi, kitap konutu, atölye ve tiyatro projelerinin olduğu bir alan yarattıklarını aktaran Özsoy, “Tiyatroların ayakta kalabilmesi için yardım fonlarının geliştirilmesi gerekiyor. Anlık, günlük değil daha uzun bir süreçte projelere takviye verilmesini talep ediyoruz” tabirlerini kullandı.