Johan Cruyfflu Ajax’ın Avrupa futbolunu domine ettiği yıllarda Hollanda takımının kaptanlığını da yapan 82 yaşındaki Swart, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yarın Cruyff’un 5. vefat yıl dönümünde oynanacak Türkiye-Hollanda müsabakasının kendileri için çok özel bir mana taşıdığını aktardı. Cruyff ile birlikte “Mr. Ajax” (Bay Ajax) unvanını taşıyan iki isimden biri olan Swart, 17 yıllık profesyonel futbol mesleğinde Ajax’tan öbür bir ekibin formasını giymedi. Swart, Hollanda grubuyla 603 defa alana çıktı ve bu alanda hala kulüp rekorunu elinde tutuyor.

Ajax’ta total futbolun doğuşuna katkı veren futbolculardan olan Swart, Hollanda takımının Avrupa futboluna damga vurduğu yıllarda da başroldeki isimlerden biriydi.  Ajax’ın üç yıl üst üste Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası (1971-1972-1973) ve iki yıl üst üste Avrupa Muhteşem Kupası’nı (1972-1973) kazandığı yılları da anlatan efsane 8 numaranın, Türkiye-Hollanda maçındaki favorisi ise ülkesinin ulusal grubu.

Türk futbolunun tıpkı Hollanda üzere genç oyuncularıyla yeni bir ivme yakaladığının altını çizen Swart, “Türkiye’ye karşı deplasmanda oynamak her vakit zordur. Doğal ki maçın seyircisiz oynanacak olması Hollanda’nın avantajı. Seyircisiz maçlar hem oyuncular hem de izleyenler için zevksiz geçiyor. Türkiye’nin en büyük güçlerinden biri olan taraftar olmadığından ötürü beraberlik ya da Hollanda galibiyetini yakın görüyorum. Bana nazaran galibiyet için Hollanda’nın talihi daha yüksek. Zira Hollanda yeni nesli ile çok iyi bir kadro oldu.” sözlerini kullandı.

“Cruyff’u her gün özlüyorum”

Hollandalı futbol adamı, Türkiye-Hollanda maçının, Cruyff’un mevt yıl dönümüne denk gelmesiyle ilgili ise şunları kaydetti:  “Türkiye maçının Cruyff’un vefat yıl dönümünde oynanacak olması bizim için çok özel. Cruyff’u her gün özlüyorum. O benim en iyi dostumdu. Bizim nesilden hayatta kalan bir tek ben varım. Cruyff ile son olarak, vefatından 10 gün evvel telefonda görüşmüştük. Bedeninin büsbütün temizlendiğini ve iyi olduğunu söylemişti. Çok sevinmiştim. Fakat bu görüşmemizden sırf 10 gün sonra vefat haberini aldım. Çok üzülmüştüm, yıkılmıştım, her gün onu özlüyorum. Onun kurmuş olduğu buradaki Cruyff Vakfının elçilerinden biriyim. Onun başlattıklarını elimden geldiğince devam ettirmeye çalışıyorum. Johann Cruyff, Pele, Maradona, Eusebio… Bunlar çok büyük futbolculardı. Artık günümüzde Ronaldo, Messi üzere oyuncular az geliyor. Bunları birebir görmek, yaşamak benim için büyük zevk ve gururdu.”

Swart, eski dostu Cruyff hakkında, “Cruyff’un yetenekleri ve mesleği ile ilgili çok fazla bir şey söylememe gerek yok. Ajax’ta çok iyi arkadaştık, ondan sonra da daima dostluğumuz sürdü. İspanya’ya gittikten sonra eskisi üzere sık görüşemiyorduk. Amsterdam’a her geldiğinde kesinlikle haber verir ve görüşürdük. Büyük futbolcular anlaşamaz üzere bir algı vardır ancak biz farklıydık. Adeta kardeş üzereydik. Önder karakterde, başına koyduğunu yapan ve mükemmelliyetçi biriydi.” değerlendirmesinde bulundu.

“Ailem, Nazi işgalinden kaçmak ve hayatta kalabilmek için kimlik bile değiştirdi”

Doğumundan sadece bir yıl sonra İkinci Dünya Savaşı başlayan Swart, ailesinin yaşadığı zorlukları ve futbola başlangıcını şöyle anlattı:  “1938’de Hollanda’nın küçük bir balıkçı köyü olan Muiderberg’de doğdum. Babam da bir balıkçıydı. Yahudi olduğumuz için bizim için savaş yılları çok daha zahmetli geçmiş. İkinci Dünya Savaşı’nın son yıllarını çok az hatırlıyorum. Ailem, Nazi işgalinden kaçmak ve hayatta kalabilmek için kimlik bile değiştirdi. Naziler, Hollanda’yı işgal edince binlerce Yahudi’yi katletti. Bu acının tanımı imkansız. Ben ve ailem şanslı olan az sayıdaki Museviler ortasında yer aldık. Savaşın bitmesinden birkaç yıl sonra, dokuz yaşında Ajax altyapısına girdim. O günden sonra 17’si A kadro olmak üzere tam 26 yıl Ajax formasını gururla taşıdım. Kulüp tarihinin en fazla forma giyen oyuncusu oldum. Tıpkı vakitte en çok gol atan da üçüncü ismiyim. Ajax, Musevilere daha sıcak bakan bir kulüptü. Bu nedenle Ajax’ın bende yeri daima özel oldu. Birkaç yıl önceye kadar hala futbol oynuyordum. Senede 30-40 maç yapıyordum. Futbol bir aşk ve bir sefer içinize işlediğinde bir daha ondan kopamıyorsunuz. Benim de futboldan ayrılışım fakat mezarımda olacaktır.”

“Teknik yöneticimiz Rinus Michels, total futbolu adeta içimize işletti”

Sjaak Swart, “Ajax’ta sizin de oynadığınız yıllarda ortaya çıkan ‘Total Futbol’ anlayışı futbol dünyasında ihtilal yaptı. Total futbol nasıl ortaya çıktı?” sorusuna ise şu cevabı verdi:  “Total futbolu dünyaya tanıtan grubun en kıymetli modüllerinden biri oldum. Eksiksiz bir sistemi ortaya çıkardık. Bununla gurur duyuyoruz. Hiçbir ekip bizimle başa çıkamıyordu. Hollanda ligini aslında domine etmiştik. Avrupa’da da üç yıl üst üste Şampiyon Kulüpler Kupası’nın sahibi olduk. Avrupa’nın, hatta dünyanın en iyi ekibi durumuna geldik. Kazanılan bu muvaffakiyetlerin sebebi, o güne kadar dünya futbolunda uygulanmamış bir anlayışı alana yansıtmamızdı. Teknik yöneticimiz Rinus Michels, çok zeki bir adamdı. Ajax’taki tüm futbolculara bu yeni sistemi uzun uzun anlattı, total futbolu adeta içimize işletti. Artık tüm futbolcular, sahanın her yerinde bir vazifesi olduğunu biliyordu. Savunmacılar hamle, atakçılar da savunma yapması gerektiğinin farkına vardı. Sırf top ayağımıza geldiğinde hareketlenmiyorduk, hamlede ve savunmada her an birbirimize yakın oynuyorduk. Bu bizi çok güçlü bir hale getirdi. Hem dünya futboluna tempo kazandırdık hem göze daha beğenilen gelen bir oyun ortaya çıktı. Total futbolun bu kadar muazzam ortaya çıkmasında, harika takımımızın da hissesi çok büyüktü. Cruyff, Neeskens, Keizer, Krol… Rinus Michels ve Cruyff, daha sonra Barcelona’ya gitti. Barcelona’nın bugün oynadığı futbolun temelinde ve La Masia’nın kuruluşunda bu iki ismin imzası vardır.”

Ajax altyapısının farkı

Swart, dünyaya çok kıymetli oyuncular kazandıran Ajax altyapısının farkıyla ilgili şu tabirleri kullandı:  “Ajax, bana nazaran dünyanın en iyi altyapı sistemidir. Altyapılarda büyük bir disiplin ve çalışma temeldir. Çocuklara futbol topuyla tanıştıkları anda itibaren taktik bilgiler aşılanmaya başlar. Belli bir yaşa geldiklerinde ise artık saha içinde duruşlarından, koşacakları yere kadar her şeyi otomatik bir formda yapmaya başlarlar. Taktik olarak Hollanda futbolu çok üst seviyede. Ayrıyeten altyapılarda tıpkı teknik adamlarla uzun mühlet çalışmak da muvaffakiyetin bir diğer sebebi. Hollanda futbolu uzun vadeli çalışmanın meyvelerini topluyor. 14-15 yaşındaki çocuklar için Avrupa’nın dev kulüpleri yarışıyor. Kendi dönemimdeki ve şu andaki Ajax altyapısı hakkında bir şey söylemem gerekirse; Ajax bizlere hem futbolculuğu öğretti hem de kişilik verdi. Marco van Basten, Frank Rijkaard, Edwin van der Sar ve Clarence Seedorf aklıma gelen birinci birkaç isim.”

“Unutamadığım Türk oyuncu Metin Oktay’dır”

Hollandalı futbol adamı, Wesley Sneijder Galatasaray’a transfer olduktan sonra Türk futboluna ilgisinin de arttığını belirterek, “Sneijder’in babası çok yakın arkadaşım. O periyotta Galatasaray maçlarını elimden geldiği kadar izlemeye çalışıyordum. Sneijder, Galatasaray’ı sahiplendi. Galatasaray Kulübünü meskeni üzere gördü. Şu an bildiğim tek Türk oyuncu Arda Turan, daha evvelden ise Hasan Şaş’ı hatırlıyorum. Hasan Şaş’ın futbol üslubu gözüme çok beğenilen geliyordu. Lakin unutamadığım Türk oyuncu ise Metin Oktay’dır.” sözlerini kullandı.  Metin Oktay ile hiç karşı karşıya gelmediklerini lakin futbolundan çok etkilendiğini aktaran Sjaak Swart, şöyle konuştu:  “Metin Oktay’ın da forma giydiği, Hollanda’nın Türkiye ile tarihinde oynadığı birinci maça, 1958’de tanıklık etmiştim. O yıllarda şimdi ulusal kadro forması giymiyordum. Metin Oktay da Türkiye’nin en büyük kozuydu. Konutumuzda oynadığımız maçta penaltı golüyle 1-0 öne geçmiştik lakin Metin Oktay iki dakika içinde attığı iki golle Türkiye’yi galibiyete taşımıştı. İnanılmaz bir futbolcuydu. Bu türlü bir golcüyü hayatım boyunca çok fazla görmedim. Amsterdam Olimpiyat Stadı’nda 60 binin üzerinde taraftarımız vardı ve maç sonunda ben de dahil tüm Hollandalılar, Türk kadrosunu ayakta alkışlamıştık.”

Swart, Cruyff’un İstanbul’da otomobil ittiği o günü anlattı

“Ajax forması ile Türk gruplarına karşı oynadığım tüm maçları kazandık.” diyen Swart, “Beşiktaş’ı Türkiye’de benim de bir gol attığım maçta 2-1 yendik. 30 metreden Beşiktaş’a golü atmıştım. Hollanda’da da 2-0 mağlup etmiştik. Fenerbahçe’yi de hem İstanbul’daki olaylı maçta hem de Amsterdam’da 2-0’lık sonuçlarla yenmeyi başarmıştık.” tabirlerini kullandı.  Sjaak Swart, “Fenerbahçe ile olaylı maç dediğiniz, Cruyff’un da müsabakadan evvel İstanbul’da bir arabayı ittiği müsabaka mıydı? O gün neler yaşanmıştı?” sorusunu ise “İstanbul’daki maç öncesinde inanılmaz bir yağmur yağmıştı. Stat tabanı balçıkla kaplanmıştı ve maç bir gün sonraya ertelenmişti. Bir gün sonraki maça giderken de grup otobüsümüze bir otomobil çarptı ve uzun müddet trafikte bekledik. Cruyff ve birtakım grup arkadaşlarımız kaza yapan arabayı itmişlerdi. Trafikte kalmıştık ve yapacak diğer bir şey yoktu. Bir gün sonra da saha yeri hiç iyi değildi, çamurun içinde oynanan maçı da kazanmayı başarmıştık.” biçiminde yanıtladı.

“75 yaşımda, Cruyff ile birlikte son defa alana çıktık”

Swart, 75. yaş gününde düzenlenen tertipte Amsterdam Olimpiyat Stadı’nda kulübün efsaneleriyle birlikte alana çıktığını hatırlatarak, şunları kaydetti:  “Hayatım boyunca unutamayacağım bir gündü. En yakın dostum Johan Cruyff’un yanı sıra Rijkaard, Sneijder, Koeman, Frank de Boer, Şota, Hiddink, Van der Vaart, Van der Sar, Kluivert herkes oradaydı. Cruyff ile yeniden klasik Ajax formamızı giydik. 75 yaşımda, Cruyff ile birlikte son kere alana çıktık. Alana çıkarken tüm futbolcuların yan yana dizilip beni alkışlamasını, yanan meşaleleri ve ‘Mr. Ajax’ pankartlarını unutamam. Tribünde eşim beni izliyordu. Maçın sonlarına hakikat da yerimi torunum Justin Swart’a bıraktım. Maç sonunda herkes büyük bir coşku ile ayakta beni alkışladı. Üstü açık bir otomobil ile tüm torunlarımla attığım stat çeşidi da çok keyifliydi.”